Powiat oleśnicki, gmina Bierutów
(nazwa niemiecka: Postelwitz, Kreis Oels)
Pierwsza wzmianka o miejscowości: 1266r.
Mikołaj (Nicol) Jenckwitz (zm. po 1379r.) w drugiej połowie XIV wieku nabył Posadowice w księstwie oleśnickim. Z małżeństwa z Anną N. pozostawił między innymi syna Mikołaja II, który odziedziczył Posadowice. Mikołaj II znany z dokumentów z 1421r., żonaty z N. von Kreiselwitz miał czterech synów i córkę. Kolejnym właścicielem Posadowic był Mikołaj III (zm. po 1470r.), syn Mikołaja II. Używał on jeszcze nazwiska „Jenckwitz zwany Posadowskim”, jego syn i następca Mikołaj IV (zm. około 1504r.) posługiwał się już nazwiskiem „Posadowski von Postelwitz”. Z małżeństwa z Katarzyną von Münsterberg pozostawił dwóch synów Jana IV (zm. po 1512r.), właściciela Posadowic i Sątoka oraz Mikołaja V, znanego z dokumentów z 1509 i 1520r. Następnie majątki odziedziczył Jan V (zm. po 1530r.), syn Jana IV. Córka Jana V, Barbara, była żoną Jerzego von Dyhrn (zm.1580r.), posiadającego liczne majątki w okolicach Oleśnicy (m.in. Lipki, Dziadów Most, Siekierowice, Mękorzowice). Kolejnymi właścicielami dóbr Posadowskich byli syn i wnuk Jana V: Kacper I (zm. około 1595r.) i Adam III (zm.1652r.). W 1628r. Adam III Posadowski sprzedał księciu oleśnickiemu Henrykowi Wacławowi rodowe Posadowice oraz majątek w Sątoku, a w 1630r. Skokową nabył od niego Krzysztof von Pusch. Doprowadziło to do licznych procesów między nim a jego krewnymi. Nie znamy dokładnie ich przebiegu, lecz być może w wyniku tych procesów Posadowice i Sątok uzyskał (lub odkupił od książąt oleśnickich) brat Adama III, Mikołaj VI (ur. około 1564r., zm.1640r.). Mikołaj VI posiadał trzy córki, które odziedziczyły rodowe majątki. Początkowo prawdopodobnie Posadowice przypadły najstarsze córce, Annie Marii (ur.1629r., zm.1682/87r.), małżonce Joachima Wacława von Baruth (zm.1684r.), a Sątok otrzymała jej siostra Anna Barbara (ur.1633r., zm.1697r.), żona Justa von Kosspoth (zm.1691r.). Anna Maria z małżeństwa z Joachimem Wacławem von Baruth nie zostawiła potomstwa i ostatecznie Posadowice odziedziczyła trzecia córka Mikołaja VI, Anna Małgorzata, małżonka Krzysztofa von Koschembahr und Skorkau (zm. przed 1653r.) z Wojciechowa i Błotnicy. Kolejnym właścicielem miejscowości był ich syn, Jan (Hanus) Kasper von Koschembahr (zm.1716r.). Jan Kasper był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była Emerencja von Nimptsch (ur.1646r.). Po jej śmierci właściciel Posadowic ożenił się z Chrystianą Lukrecją von Metsch (zm.1714r.). Z drugiego małżeństwa pozostawił syna Chrystiana Ulryka, który odziedziczył majątek. Chrystian Ulryk von Koschembahr miał tylko jednego syna Jana Karola Krzysztofa (ur.1710r.). Zapewne po jego śmierci na mocy rodzinnych umów Posadowice przypadły rodzinie von Metsch. W 1802r. miejscowość nabyła rodzina von Raven. W 1845 i 1857r. jako właściciel majątku wzmiankowany był Otto von Raven. W 1886r. dobra o powierzchni 579ha należały do Wernera von Raven. Werner von Raven zmarł po 1909r., a przed 1912r. majątek w Posadowicach nabył od jego spadkobierców Paul Haselbach. Po 1917r. posiadłość liczącą 579ha odziedziczył Werner Haselbach. Za rządów Wernera Haselbacha powierzchnia dóbr stopniowo uległa zmniejszeniu: do 554ha w 1921r., 432ha w 1930r. i 392ha w 1937r. W kościele w Posadowicach pochowana została małżonka Wernera, Irmengarda (ur.1895r., zm.1923r.) z domu Bünert. Prawdopodobnie w rękach rodziny Haselbach majątek pozostał do końca drugiej wojny światowej, a następnie został znacjonalizowany. Folwark oraz pałac w Posadowicach przekazano w zarząd Państwowemu Gospodarstwu Rolnemu. W czasach Polski Ludowej rezydencję zmieniono w wielorodzinny budynek mieszkalny. Obecnie opuszczony budynek przypuszczalnie posiada prywatnego właściciela. Do pałacu przylega zaniedbany park krajobrazowy z kilkoma cennymi okazami starodrzewu (platan klonolistny, buk) oraz zabudowania gospodarcze, wśród których wyróżnia się klasycystyczny spichlerz.
Pałac
Renesansowy dwór zbudowany w połowie XVI w. dla rodziny von Posadowskich. Powiększony i przekształcony w barokowy pałac w 1702r. przez Jana (Hanusa) Kaspra von Koschembahr. Kolejne przebudowy miały miejsce w XIX i pierwszej połowie XX w. W 1973r. przeprowadzono remont generalny zabytku, podczas którego przekształcono układ wnętrz. Budynek murowany z kamienia i cegły, potynkowany, wzniesiony na rzucie prostokąta, częściowo podpiwniczony, dwukondygnacyjny, nakryty dachem mansardowym. Fasada jedenastoosiowa, z centralnym pozornym ryzalitem mieszczącym główne wejście zamknięte łukiem odcinkowym. Elewacje o skromnej dekoracji, z wydatnym gzymsem między kondygnacjami i prostymi obramieniami wokół części otworów okiennych. Za wyjątkiem fasady układ okien nieregularny. Wnętrza przekształcone w wyniku remontów w drugiej połowie XX wieku, w części pomieszczeń parteru zachowane sklepienia kolebkowe z lunetami, ze szwami podkreślonymi stiukowymi listwami.
Zabytki w Posadowicach
Do rejestru zabytków w Posadowicach wpisano kościół filialny p.w. Bożego Ciała (19.03.1966r., nr rej.: 1578); pałac, obecnie dom nr 47 (19.03.1966r., nr rej.: 1579); spichrz (19.03.1966r., nr rej.: 1580). W miejscowości poza pałacem i zabudowaniami gospodarczymi warto zobaczyć murowano-drewniany kościół oraz znajdujące się w jego pobliżu: fragment krzyża pokutnego, pomniki poległych w wojnach o zjednoczenie Niemiec i pierwszej wojnie światowej.
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Posadowic jest mało realny, do miejscowości dojeżdżają tylko pojedyncze autobusy PKS z Oleśnicy i Oławy. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Wrocławia do węzła Brzezimierz, następnie DK396 przez Oławę w kierunku Bierutowa. Za miejscowością Janików z tej ostatniej trasy należy skręcić w lewo w lokalną drogę prowadzącą do Posadowic przez Minkowice Oławskie i Miłocice. Odległość: z Gliwic w jedną stronę około 175 km. Samochód można zaparkować przy kościele, w niewielkiej odległości od pałacu.
Damian Dąbrowski,
Grudzień 2011 r.
