Powiat górowski, gmina Góra, przysiółek 

(nazwa niemiecka Kahlau, Kreis Guhrau)

 

Zabytki w Polanowie

Zarówno do rejestru jak i ewidencji zabytków nie wpisano żadnego obiektu w Polanowcu oraz w Polanowie. Ułatwiło to zapewne rozbiórkę rezydencji oraz folwarku.

Miejscowość wzmiankowano w 1485 roku. W tym czasie właścicielem majątku był Friedrich von Köckritz. W opisie Polanowca z 1791 roku wymieniono pański pałac, folwark, gospodarstwa 2 kmieci i 8 zagrodników, młyn oraz 85 mieszkańców. Dobra należały do doktora Knolla. W 1830 roku w wiosce wzmiankowano 17 domów, folwark, 106 mieszkańców, w tym 21 katolików, wiatrak. Majątek posiadał Herzog. W 1845 roku włości znajdowały się w rękach porucznika w stanie spoczynku Bürgera. W Polanowcu znajdowało się 17 domów, folwark, wiatrak oraz hodowla owiec merynosów. Wieś liczyła 97 mieszkańców, w tym 10 katolików. W dokumentach z lat 1856-1894 jako właściciela majątku wzmiankowano majora w stanie spoczynku Rudolpha von Eck. Dobra miały powierzchnię 179ha, w tym 147ha pól uprawnych, 18ha łąk, 7ha lasu, 7ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Przed 1898 rokiem posiadłość została zakupiona w imieniu małoletnich właścicieli majątku Glinka. Opiekę nad rodzeństwem von Zobeltitz sprawował administrator Kurt von Roeder z Ligoty. W 1902 roku właścicielem Polanowca był Walther von Zobeltitz (ur. 1877r.) z Glinki. Zmarł on pomiędzy 1912 a 1917 rokiem. W 1917 roku majątkiem w Polanowcu zarządzała już wdowa Erna von Zobeltitz, z domu von Lekow (ur.1892r., zm.1926r.). W 1925 roku poślubiła rozwodnika Ernsta Wilhelma Georga von Heydebrand und der Lasa (ur.1884r., zm.1963r.). Rok później Erna zginęła od kuli wystrzelonej z rewolweru męża. Włości w Glince i Polanowcu otrzymał w spadku jej syn z pierwszego małżeństwa Friedrich von Zobeltitz. W 1928 roku Polanowiec został włączony do Glinki. W 1937 roku posiadłość liczyła 179ha, w tym 160ha pól uprawnych, 7,5ha łąk, 1ha wody, 6ha lasu, 1ha parku, 1,5ha ogrodu, 2ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Właścicielem w dalszym ciągu pozostawał Friedrich von Zobeltitz.

Dwór na mapie z 1911 roku

W Polanowcu znajdował się dwór obronny otoczony fosą. Jego początki sięgały zapewne przynajmniej XVI wieku. Budowla była wzniesiona z kamienia i cegły, założona na planie prostokąta. Od południa do rezydencji prowadził most. Dwór przetrwał II wojnę światową. W czasach Polski Ludowej na folwarku rozciągającym się na południe od dawnej siedziby właścicieli utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne. Dwór nie był użytkowany. W latach 60. XX wieku został rozebrany na materiały budowlane. Obecnie jedynym śladem po rezydencji jest gruzowisko kamieni i cegieł, zawierające fragmenty murów piwnic. Na miejscu można trafić na ślady nielegalnie prowadzonych wykopalisk. Fosa otaczająca dwór częściowo wyschła, od lat nie była czyszczona i uległa zamuleniu. Na północ od miejsca po rezydencji zagajnik w jaki zmienił się park. Pierwotny układ założenia ze ścieżkami, polanami, stawami, jest dziś nieczytelny. Zabudowania pofolwarczne opuszczono i doprowadzono do ruiny. Podzieliły los rezydencji i w większości zostały rozebrane. Pozostały z nich fragmenty murów. W miejscowości znajduje się również pozostałość jakiegoś pomnika, niestety ze zniszczoną tablicą inskrypcyjną. Jednym z nielicznych zachowanych zabudowań w Polanowcu jest budynek nr 1/1a, będący dawniej piekarnią.  

Polanowiec to przysiółek wsi Polanowo, położony jest około 7 kilometrów na północ od Góry. Z miasta powiatowego dojazd DW323 w kierunku Leszna, za Glinką z tej trasy należy skręcić w lewo w lokalną drogę do Polanowca. Dawniej majątek stanowił większość zabudowy tej niewielkiej osady. Obecnie nie tylko nie istnieje folwark i dwór, ale właściwie cała miejscowość. Pozostały z niej dosłownie pojedyncze gospodarstwa. Przybliżona lokalizacja nieistniejącego dworu: 51.72147721175632, 16.510701906361213

Damian Dąbrowski,

Kwiecień 2024r.

 

Joomla templates by a4joomla