Powiat wołowski, gmina Wińsko
(nazwa niemiecka Strien, Kreis Wohlau)
Zabytki w Stryjnie
Do rejestru zabytków nie wpisano żadnego obiektu w Stryjnie. W ewidencji zabytków znajduje się zespół dworski (nr 34): dwór i stodoła.
Miejscowość wzmiankowano w 1492 r. jako Strin. W 1550 r. właścicielem wioski był von Seefeld, w latach 1628 do 1736 rodzina von Niesemeuschel. W 1787 roku Stryjno należało do Scopa. W miejscowości znajdował się pański folwark. Według opisu z 1830 roku wieś składała się z dawnego Wielkiego Stryjna (Gross Strien) i kolonii Małe Stryjno (Klein Strien). Właścicielem dóbr był von Seelstrang. W miejscowości wzmiankowano dwór i dwa folwarki. W 1842 roku za 43000 talarów reńskich dobra nabył Carl Wilhelm von Werner. Pozostał ich posiadaczem co najmniej do 1845 roku, kiedy to w kolejnym opisie wzmiankowano w Stryjnie dwór i 2 folwarki. W 1872 roku właścicielem dóbr był von Zychlinski. Według księgi adresowej z 1894 roku dobra liczące 289ha (w 199ha pól uprawnych, 33ha łąk, 46ha lasów, 11ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków) należały do braci Leo i Hugo von Zychlinski. W 1912 roku właścicielem majątku o powierzchni 107,69ha (w tym 81,31ha pól uprawnych, 10,62ha łąk, 12,83ha lasów, 0,47ha stawów, 0,48ha ogrodu, 1,97ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków) był Stanislaus Weychan. Od 1919 roku posiadłość należała do porucznik w stanie spoczynku Walter Kahl, wzmiankowanego w księgach adresowych do 1937 roku. Przed drugą wojną światową włości liczyły 107,61ha, w tym 76,25ha pól uprawnych, 9ha łąk, 7,5ha pastwisk, 11,25ha lasów, 0,5ha stawów, 3,11ha ogrodu, dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Po 1945 roku majątek przejęło państwo polskie. Losy dworu w czasach Polski Ludowej nie są znane. Zabytek obecnie jest własnością prywatną. Zabudowania gospodarcze dawnego folwarku zostały zaniedbane po 1945 roku. Część z nich rozebrano, reszta ruin wznosi się w sąsiedztwie dworu. Do dziś nie przetrwał przy zabytku nawet ślad po ogrodzie czy założeniu parkowym.
Stryjno na widokówce z przed 1945 roku
Źródło: http://dolny-slask.org.pl/905780,foto.html?idEntity=506535 (dostęp: 7.08.2016r.)
Dwór
Rezydencję w Stryjnie wzmiankowano w 1830 i 1845 roku. Budynek prawdopodobnie pochodzi z przełomu XVIII i XIX wieku. Dwór murowany, potynkowany, założony na planie prostokąta, podpiwniczony, parterowy, z częściowo użytkowym poddaszem, nakrytym dachem łamanym. Fasada (elewacja południowa) siedmioosiowa, z centralnym piętrowym trzyosiowym pozornym ryzalitem, zamkniętym spłaszczonym trójkątnym przyczółkiem. W ryzalicie główne wejście do budynku poprzedzone schodami i gankiem filarowym zwieńczonym balkonem. Elewacja tylna (północna) ośmioosiowa, z nowszymi lukarnami w dachu. W elewacji bocznej wschodniej dodatkowe wejście do dworu. Elewacje w znacznym stopniu uproszczone, pozbawione ozdobnych detali architektonicznych za wyjątkiem gzymsu wieńczącego. Część otworów okiennych przekształcona. Budynek pełni funkcje mieszkalne i jego wnętrza są niedostępne do zwiedzania. Prawdopodobnie na osi znajduje się sień z klatką schodową.
Stryjno położone jest około 20 kilometrów na północ od Wołowa. Z miasta najlepiej wyjechać DK338 (ul. Wiejska) w kierunku Wińska. W Wińsku należy kontynuować jazdę DK36 w stronę Wąsosza. Pod koniec miejscowości z tej ostatniej trasy trzeba skręcić w prawo w lokalną drogę prowadzącą przez Kleszczowice do Stryjna. Pozostałości zespołu dworskiego znajdują się w centrum wioski, na północ od głównej ulicy. Samochód można zaparkować na dawnym dziedzińcu folwarcznym, w bezpośrednim sąsiedztwie dworu.
Damian Dąbrowski,
Sierpień 2016r.
