Powiat średzki, gmina Środa Śląska
(nazwa niemiecka Schlaupe, Kreis Neumarkt)
Zabytki w Słupie
Do rejestru zabytków nie wpisano żadnego obiektu w Słupie.
W ewidencji zabytków uwzględniono m.in. cmentarz poewangelicki, pałac (nr 39), dom mieszkalny (nr 26), dom mieszkalny (nr 32), stodołę przy nr 38, dom mieszkalny (nr 40), stację trafo.
Miejscowość wzmiankowano w 1215 roku jako Zlup, a w 1382 roku pod nazwą Schlup. W 1283 roku książę Henryk V Gruby nadał Słup rycerzowi Vinzezowi. Od 1541 roku do 1909 roku majątek był własnością miasta Środa Śląska. W 1795 roku w miejscowości znajdował się folwark, szkoła, 23 gospodarstwa zagrodników, 5 innych budynków. W sumie w 32 domach mieszkało 145 osób. W 1830 roku w Słupie wzmiankowano 39 domów, pałac, 242 mieszkańców, w tym 34 katolików, ewangelicką szkołę, wiatrak, gorzelnię. W opisie wioski z 1845 roku wymieniono 44 domy, pałac, 288 mieszkańców, w tym 36 katolików, ewangelicką szkołę, wiatrak, gorzelnię. Kamera miasta Środa Śląska majątek w Słupie przeważnie oddawała w dzierżawę. W rezydencji przy folwarku mieszkali kolejni dzierżawcy: w 1872 roku Goldbach, w latach 1876-1886 Theodor Hoffrichter, w latach 1894-1902 Julius Böer, w 1909 roku Franz Elster. Około 1909 roku dobra nabył Friedrich Schade z Trzebicka, którego administratorem był Fritz Schade. W 1917 roku posiadłość należała do Alberta Kemper. Dobra liczyły 335,5ha, w tym 190,5ha pól uprawnych, 20ha łąk, 100ha lasów, 10,5ha wód, 1,5ha pastwisk, 3,5ha parku, 3,5ha ogrodu, 7ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. W latach 1921-1930 majątek znajdował się w rękach Herberta von Oelffen, kapitana w stanie spoczynku z Jeszkowic koło Wrocławia. W jego imieniu folwarkiem jako inspektor zarządzał Claus von Oelffen. W 1937 roku właścicielem posiadłości był Max Caspary. Powierzchnia włości znacznie spadła i wynosiła ledwie 190,5ha, w tym 150ha pól uprawnych, 13ha łąk, 10ha pastwisk, 10ha lasów, 2ha parku, 5,5ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków.
Pałac w I połowie XX wieku
Źródło: https://polska-org.pl/7909891,foto.html?idEntity=546766 (dostęp: 26.07.2022r.)
Rezydencja z I połowy XIX wieku, pierwotnie siedziba dzierżawców majątku, następnie jego właścicieli. Rozbudowana przez dodanie skrzydła wschodniego, zapewne po 1909 roku. Pałac na planie litery „L”, podpiwniczony, parterowy, z użytkowym poddaszem, nakryty dachem naczółkowym i czterospadowym, z powiekami, facjatami i wieżyczką widokową mieszczącą taras. Elewacje urozmaicone płytkimi ryzalitami pozornymi, w tym jednym na rzucie wycinka owalu, zwieńczony tarasem. Elewacje skromnie dekorowane, naroża podkreślone lizenami, zachowany gzyms wieńczący. Układ wnętrz dwutraktowy, w skrzydle wschodnim klatka schodowa ze świetlikiem. W piwnicach zachowane sklepienia kolebkowe, w pozostałych pomieszczeniach płaskie stropy. Po 1945 roku w rezydencji mieściła się szkoła podstawowa. Obecnie pałac pełni funkcje mieszkalne. W części zabytku funkcjonuje świetlica.
Słup położony jest około 10 kilometrów na północ od Środy Śląskiej. Dojazd lokalną drogą przez Szczepanów. Dawny majątek znajduje się we wschodniej części wioski, w pobliżu głównej ulicy.
Dokładna lokalizacja pałacu:
51.23511298638749, 16.64990365310091
Damian Dąbrowski,
Lipiec 2022r.
