Powiat gliwicki, miasto
(nazwa niemiecka: Tost, Kreis Tost-Gleiwitz)
Rys historyczny i stan obecny:
Ruiny zamku, którego początki sięgają XV w. W latach 1650-1666 został znacznie przebudowany przez Kaspra Colonnę, od pożaru w 1811 r. nie użytkowany, popadł w ruinę. Zamek częściowo rekonstruowano w latach 1958-63. Obecnie: okazały budynek bramny z kamiennym portalem (kartusz z herbem Colonny), czterokondygnacyjna baszta i dawna stajnia, a także przyziemia głównego budynku mieszkalnego i drugiej baszty. Na przedzamczu Dom burgrabiego z XVII w., połączony z zamkiem murem z bastejami z XVI w.
Zabytki w Toszku
Do rejestru zabytków w Toszku wpisano m.in.: miasto w ramach historycznego założenia (nr rej.: 382/53 z 14.03.1953r.); kościół par. p.w. św. Katarzyny, XV, XVIII w. (nr rej.: 341/60 z 7.03.1960r.); plebanię przy kościele par., XVIII w. (nr rej.: 340/60 z 7.03.1960r.); kaplicę cmentarną p.w. św. Barbary, XVIII w. (nr rej.: 339/60 z 7.03.1960r.); zespół zamkowy, XV w. (nr rej.: 338/60 z 7.03.1960r.): zamek, ogrody (wzgórze zamkowe); dwór „Dolny”, 1 poł. XIX w. (nr rej.: 337/60 z 10.03.1960r.); ratusz, 1 poł. XIX w. (nr rej.: 377/60 z 10.03.1960r., brak decyzji w KOBiDZ); dawny dom Bractwa Strzeleckiego, 1 poł. XIX w. (nr rej.: 336/60 z 10.03.1960r.); liczne domy wokół Rynku, pochodzące z XIX wieku.
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Toszka zapewniają autobusy PKS kursujące m.in. z Gliwic oraz pociągi relacji Gliwice – Opole (trasa przez Strzelce Opolskie). Dworzec kolejowy znajduje się dość daleko od centrum Toszka, dlatego też lepiej wybrać dojazd autobusem. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic DK901 (wyjazd z miasta ul. Toszecką) do Pyskowic i dalej DK94 w kierunku Strzelec Opolskich. Ta ostatnia trasa prowadzi przez centrum Toszka. Odległość: z Gliwic w jedną stronę około 25km. Samochód można zaparkować przy Rynku. Wzgórze zamkowe znajduje się na zachód od Rynku, prowadzi do niego ulica Zamkowa. Dwór „Dolny” położony jest przy ulicy Strzeleckiej (DK94).
(pełna wersja artykułu w przygotowaniu)
Damian Dąbrowski,
Luty 2009r.
