Powiat raciborski, gmina Krzanowice
(nazwa niemiecka: Woinowitz, w latach 1936-1945 Weihendorf, Kreis Ratibor)
Pierwsza wzmianka o miejscowości: 1370r.
Rys historyczny i stan obecny:
W średniowieczu Wojnowice wchodziły w skład dóbr należących do klasztoru dominikanek z Raciborza. W latach 1577-1588 wioskę jako zastaw dzierżył Daniel Maczek z Krawarza. W 1607r. właścicielami majątku w Wojnowicach byli bracia Baltazar i Jerzy von Tschetschau-Mettich. Następnie Wojnowice należały między innymi do rodziny von Reiswitz (od 1625r.) i Hieronima von Bernini (1731r.). W 1828r. dobra wojnowickie nabył dr Johann Karl Chrystian Kuh (zm.1872r.). W 1875r. spadkobiercy profesora Kuha sprzedali majątek Heinrichowi Friedrichowi Augustowi von Banck. W rękach rodziny von Banck dobra pozostały do końca drugiej wojny światowej. Od 1912r. ich właścicielem był Eduard Karl Chrystian Eugen von Banck, syn Heinricha Friedricha. W 1937r. majątek liczył 460,5ha, w tym 354,1ha pól uprawnych, 78,5ha łąk, 2,1ha stawów, 11,2ha lasów. Park i ogród miały 5,3ha powierzchnia, a drogi i podwórza gospodarcze 9,3ha. W czasach Polski Ludowej posiadłość znacjonalizowano i w pałacu urządzono ośrodek przygotowawczy na studia wyższe. Następnie budynek przekazano w zarząd Państwowemu Gospodarstwu Rolnemu, a od lat sześćdziesiątych XX w. wykorzystywano jako szpital. Po likwidacji szpitala w 2000r. pałac jako własność Skarbu Państwa nie był użytkowany. Trzy lata później zabytek nabył prywatny inwestor. Obecnie w pałacu mieści się restauracja i Muzeum Dawnej Wsi. Istnieje również możliwość przenocowania w dawnej rezydencji. Bez problemu można także pospacerować po parku i zwiedzić część obiektu. Pałac w średnim stanie zachowania, powoli przez obecnego właściciela przywracany do dawnego blasku. We wnętrzach przetrwała część dawnego wyposażenia, a w kilku pomieszczenia zabytkowe kominki. Zainteresowanym polecam stronę:
Pałac
Początki pałacu sięgają lat trzydziestych XIX w. kiedy w Wojnowicach swoją siedzibę wybudował dr Kuh. W drugiej połowie XIX w. rodzina von Banck powiększyła budynek i przekształciła w stylu neobarokowym z elementami klasycystycznymi. Pałac wzniesiony na planie zbliżonym do litery C, murowany, otynkowany, o elewacjach dzielonych pilastrami, trzykondygnacyjny. W przyziemiu i narożnikach boniowany. Fasada 10-osiowa, na osi ryzalit pozorny, z portalem ujętym pilastrami i zamkniętym falistym naczółkiem. Elewacja ogrodowa 9-osiowa; ujęta przylegającymi do niej 3-osiowymi skrzydłami bocznymi; z niewielkim wykuszem na wysokości drugiej kondygnacji. Pałac w otoczeniu zadbanego parku krajobrazowego.
Informacje praktyczne i dojazd:
Dojazd komunikacją publiczną do Wojnowic zapewniają autobusy PKS z Raciborza. Niestety jeżdżą one dosyć rzadko. Do samego Raciborza można dotrzeć pociągiem m.in. z Katowic, Rybnika i Kędzierzyna-Koźla oraz PKS-em, np. z Gliwic. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic DK 408 do Sośnicowic, następnie DK 919 do Raciborza. Z miasta najlepiej wyjechać DK 45 w stronę Chałupek, a następnie skręcić w DK 916. Wojnowice położone są na lewo od tej ostatniej trasy, do miejscowości prowadzi lokalna droga. Odległość: z Gliwic w jedną stronę około 55km. Na miejscu samochód można zostawić na parkingu tuż przed wjazdem na teren zespołu pałacowo-parkowego.
Damian Dąbrowski
Luty 2009r., aktualizacja grudzień 2009 r.
