Powiat średzki, gmina Miękinia
(nazwa niemiecka Wohnwitz, Kreis Neumarkt)
Zabytki w Wojnowicach
Do rejestru zabytków w Wojnowicach zostały wpisane: zespół obronny: zamek i most na fosie (nr rej.: 164/298 z 3.02.1954r., 18.06.2003r.) oraz zespół folwarczny (nr rej.: 198/A/03 z 10.10.2003r.).
Późnogotycko-renesansowy zamek pochodzący z XVI wieku. Założony na sztucznej wyspie, otoczonej fosą. Fundatorem rezydencji był Nicolaus von Schewitz, na zlecenie którego zbudowano w latach 1513-1518 skrzydło północne, a w latach 1525-1537 skrzydło wschodnie. Kolejne rozbudowy zamku miały miejsce pomiędzy 1545 a 1560 rokiem, kiedy majątek znajdował się pod zarządem Jacoba Bonera i Andreasa Hertwiga (zm. 1575r.). Rodziny posiadające rezydencję często się zmieniały. Przez dłuższy czas zamek był siedzibą rodu von Mudrach (w latach 1652-1758). Następnie należał m.in. do hrabiów von Maltzahn (w latach 1758-1825), rodziny von Prießemuth (w latach 1831-1870), dr Klemma, który zmodernizował wnętrza i zastąpił drewniany most nad fosą mostem kamiennym. Ostatnią przedwojenną właścicielką rezydencji była Emma von Kramsta-Livonius. Po 1945 roku zamek opuszczony i zrujnowany. W latach 1974-1986 zabytek odnowiony przez Wrocławski Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Od początku XXI wieku własność Skarbu Państwa. W 2014 roku Ministerstwo Skarbu przekazało zamek jako darowiznę na rzecz Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu. We wnętrzach zamku mieści się restauracja, hotel, sale konferencyjne oraz biura fundacji Kolegium.
Zamek pod koniec XIX wieku
Źródło: https://polska-org.pl/4974233,foto.html?idEntity=520078 (dostęp: 6.09.2022r.)
Zamek w I połowie XX wieku
Źródło: https://polska-org.pl/856687,foto.html?idEntity=520078 (dostęp: 6.09.2022r.)
Źródło: https://polska-org.pl/3774688,foto.html?idEntity=520078 (dostęp: 6.09.2022r.)
Stan obecny zamku
Zamek założony na rzucie kwadratu, czteroskrzydłowy, z wewnętrznym dziedzińcem, skrzydła wysoko podpiwniczone, dwu- i trzykondygnacyjne, nakryte dachami siodłowymi, zakończone szczytami schodkowymi, dzielonymi blendami. W narożniku północno-wschodnim czworoboczna wieżyczka. Dziedziniec czworoboczny, z trzyarkadową loggią, śladami po usuniętym ganku zewnętrznych schodów, ornamentem imitującym boniowanie. Na środku dziedzińca studnia. W większości skrzydeł pomieszczenia o układzie amfiladowym, jedynie w skrzydle przebudowanym na cele noclegowe pokoje z korytarzem. W kilku salach sklepienia kolebkowe, w większości proste stropy belkowe, w jednym z pomieszczeń siedemnastowieczny strop z kamienicy mieszczańskiej z Wrocławia (pierwotnie ul. Ruska nr 49). W skrzydle północnym na parterze obszerna sień, za nią współczesna klatka schodowa. W wielu salach oryginalne portale i fragmenty renesansowej dekoracji malarskiej.
Wnętrza rezydencji
Wojnowice położone są około 20 kilometrów na północny-wschód od Środy Śląskiej. Dojazd z miasta powiatowego DK94 w kierunku Wrocławia do miejscowości Błonie. Dalej trasą w stronę Brzegu Dolnego i lokalną drogą przez Mrozów. Zamek otoczony parkiem znajduje się na południowym krańcu Wojnowic.
Dokładna lokalizacja zamku:
51.197712219992894, 16.795391881448197
Damian Dąbrowski,
Wrzesień 2022r.