Powiat namysłowski, gmina Domaszowice
(nazwa niemiecka: Hennersdorf, Kreis Namslau)
Rys historyczny i stan obecny:
Pierwsza wzmianka źródłowa o miejscowości Woskowice koło Namysłowa pochodzi z dokumentu papieża Innocentego III z 1201 r. Osada ta w czternastym stuleciu została podzielona na dwie samodzielne wioski o nazwach: Heinrici villa (Woskowice Górne) i Laurentii villa (Woskowice Małe). Pamiątką po średniowiecznym nazewnictwie są nazwy tych miejscowości w języku niemieckim: Hennersdorf i Lorzendorf. Niewielka ilość informacji źródłowych pozwala tylko na wyrywkowe przedstawienie historii Woskowic Górnych. Nazwa wioski wskazuje na służebny charakter miejscowości, powiązanej z grodem książęcym w pobliskim Namysłowie. Nie sposób ustalić kiedy majątek w Woskowicach przeszedł na własność rodów rycerskich. Na początku XVIII w. właścicielem Woskowic Górnych był Daniel Leopold, hrabia (od 1748 r.) Kottulinski von Jeltsch. Majątek należał do jego krewnych do 1792 r. kiedy to kupił go nieznany z imienia przedstawiciel rodu Frankenberg-Proschlitz, zmarły w 1841 r. Założył on nową linię rodziny, rezydującą w Woskowicach Górnych. Dom ten wymarł w drugiej połowie XIX w.
Dwór w Woskowicach Górnych został wzniesiony w dziewiętnastym stuleciu, prawdopodobnie jako rezydencja rodziny von Frankenberg-Proschlitz. Zabytek przebudowany z całkowitym zatarciem cech stylowych w drugiej połowie XX w., obecnie bardziej przypomina blok niż szlachecką rezydencją. Budynek murowany z cegły, potynkowany, podpiwniczony, dwukondygnacjowy, nakryty dachem dwuspadowym, o niewielkim nachyleniu, wykonanym z papy. Fasada siedmioosiowa, z centralnym trzyosiowym ryzalitem pozornym, mieszczącym główne wejście. Elewacje pozbawione wszelkich detali, z częściowo zmienionym układem otworów okiennych. Dawny dwór po drugiej wojnie światowej został przekształcony na mieszkania pracownicze. Dzisiaj budynek również pełni funkcje mieszkalne i zobaczyć go można tylko z zewnątrz. W otoczeniu niewielki park krajobrazowy, z przewagą liściastego drzewostanu. W parku na szczególną uwagę zasługuje platan klonolistny.
Podczas wizyty w Woskowicach Górnych warto zobaczyć również kościół parafialny p.w. św. Jadwigi, murowany, neogotycki, wzniesiony w latach 1896-97, według projektu architekta Maasa, w miejscu świątyni z około połowy XVII w.
Żaden z budynków w Woskowicach Górnych nie jest wpisany do rejestru zabytków sztuki w Polsce. Przebudowy zniszczyły historyczny charakter dworu, ale warto by objąć ochronną otaczający budynek niewielki park.
Zabytki w Woskowicach Górnych
Do rejestru zabytków w Woskowicach Górnych nie wpisano żadnego obiektu.
Informacje praktyczne i dojazd:
Dojazd komunikacją publiczną nie należy do łatwych, ale jest możliwy. Najpierw należy dotrzeć do Namysłowa, najprościej pociągiem z Katowic lub Tarnowskich Gór z przesiadką w Kluczborku. Następnie z Namysłowa do Woskowic Górnych kilka razy dziennie odjeżdżają autobusy PKS. Samochodem do Woskowic Górnych proponuję jechać z Gliwic DK 78 do Tarnowskich Gór, a następnie DK 11 w kierunku Poznania, aż do Kluczborka. Z Kluczborka najlepiej wyjechać DK 42 w stronę Namysłowa. W Domaszowicach należy skręcić w prawo w lokalną drogę prowadzącą do Woskowic Górnych przez Włochy i Polkowskie. Odległość: w jedną stronę około 135 km. Na miejscu samochód można zaparkować na podjeździe przed dworem.
Damian Dąbrowski,
Czerwiec 2010 r.
