Wołów

Powiat wołowski, miasto

(nazwa niemiecka Wohlau, Kreis Wohlau)

Zabytki w Wołowie

Do rejestru zabytków w Wołowie wpisano: ośrodek historyczny miasta, nr rej.: A/1846/419 z 12.02.1956r.; zespół klasztorny karmelitów, z lat 1712-24: - kościół obecnie parafialny p.w. św. Karola Boromeusza, nr rej.: A/2666/1190 z 10.12.1964r. - klasztor, obecnie plebania, nr rej.: A/3334/600/W z 19.12.1986r.; kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki pomocniczy p.w. św. Wawrzyńca, (XVw.), lata 1701-11, nr rej.: A/2624/699 z 17.05.1960r.; figurę Matki Boskiej w otoczeniu Aniołów, pl. Zamkowy, 1733r., nr rej.: 145 z 21.03.1950r.; cmentarz katolicki (nieczynny), poł. XVII w., ul. Piłsudskiego (d. Fornalskiej), nr rej.: A/2616/511/W z 28.09.1983r.; kaplicę p.w. Świętego Krzyża, 1676r., XIX/XX w., nr rej.: A/2618/506/W z 5.07.1983r.; zamek, pl. Piastowski 2, 1 poł. XIV w., 1578r., XIX w., lata 1923-28, nr rej.: A/2625/698 z 17.05.1960r.; mury miejskie, XIV-XV w., nr rej.: A/2752/323 z 10.10.1956r. oraz 1191 z 10.12.1964r.; ratusz, 2 poł. XV w., XVII/XVIII w., lata 1820-40, poł. XX w., nr rej.: A/2660/324 z 10.10.1956r. oraz 401 z 24.11.1956r.; pałac, pl. Piłsudskiego 23, 2 poł. XVIII w., k. XIX w., nr rej.: A/2587/677/W z 25.02.1993r.; dom, ob. sąd, Rynek 26, k.. XVII w., pocz. XX w., nr rej.: A/2670/1779 z 11.07.1966r.

Wołów miasto

Zamek

Gotycki zamek ufundowany w pierwszej ćwierci XIV wieku przez Konrada I oleśnickiego najprawdopodobniej składał się murów obronnych rozłożonych na planie czworoboku, wieży oraz domu mieszkalnego. Założenie powiązane było z umocnieniami samego miasta. W 1579 roku za sprawą księcia Jerzego II brzeskiego nastąpiła renesansowa przebudowa zamku. Wzniesiono nowy budynek od strony miasta oraz skrzydło zachodnie z arkadami. Kolejna przebudowa, tym razem w stylu barokowym, miała miejsce w latach 1653-1672 i wiązała się z odbudową zamku po zniszczeniach w skutek wojny trzydziestoletniej. Następnie prace budowlane przy rezydencji prowadzono w latach 1714-1725. Budynek użytkowany przez cesarskich urzędników zatracił wszelkie cechy obronne i odtąd w zasadzie zamiast zamkiem można nazywać go pałacem. Kolejne zmiany w gmachu następowały w skutek remontów po pożarach (1781r., 1922r.) oraz w wyniku adaptacji na biura w XIX wieku. Między innymi w 1781 roku rozebrano wieżę zamkową. Co ciekawe obecnie dawny zamek podobnie jak przed drugą wojną światową jest siedzibą starostwa powiatowego.

Zamek przed remontem w 2013 roku

Barokowa rezydencje, murowana, trzyskrzydłowa, z niewielkim wewnętrznym dziedzińcem. Skrzydła dwu- i trzykondygnacyjne, z użytkowymi poddaszami, nakryte dachami dwuspadowymi. Najbardziej reprezentacyjne skrzydło północne, o dwunastoosiowej fasadzie, z ryzalitem bramnym, podkreślonym tarasem i wieżą. Ryzalit ze szczytem ujętym wolutami i zwieńczony trójkątnym naczółkiem. Przyziemie boniowane. Elewacje artykułują także boniowane lizeny. Okna w prostych opaskach, ozdobione za pomocą prostych gzymsów i podokienników. Nad bramą herb piastowski z 3 ćwierci XVII w. Wnętrza przekształcone, w układzie półtoratraktowym z wewnętrznymi korytarzami. Część pomieszczeń nakryta sklepieniami kolebkowymi. Zachowany późnogotycki portal i piastowski kartusz herbowy. Fasada pałacu skierowana na plac Piastowski. Na nim ufundowana w 1731 roku kolumna MB Immaculaty, otoczona rokokową barierką.

Po 1945 roku miejsce niemieckiego starostwa powiatowego zajęło Prezydium Powiatowej Rady Narodowej. Przez kolejne dziesięciolecia gmach mimo różnych zmian administracyjnych służył urzędom. Po 1989 roku znalazł się w nim urząd miasta i gminy, a obecnie znów funkcjonuje starostwo powiatowe.

Zamek po remoncie w 2014 roku

Pałac hrabiego von Praschma (ul. J. Piłsudskiego 23)

Barokową rezydencję wraz z ogrodem ufundował w latach 1712-1720 starosta wołowski Franz Wilhelm von Praschma (ur.1677r., zm.1731r.). Wygląd pałacu znany jest z rysunków Wernera z połowy XVIII wieku, na których niestety został błędnie podpisany jako własność hrabiego von Braschmann. Pałac otaczał ozdobny ogród, z centralną aleją prowadzącą od bramy do rezydencji. W ogrodzie znajdowała się fontanna i pawilon, zapewne oranżeria. Na widokówkach z przełomu XIX i XX wieku pałac i otaczający go park opisane są jako wielki ogród. Prawdopodobnie nieruchomość była własnością miasta. Obecnie w zabytkowym budynku mieści się powiatowa komenda policji. Przed komendą przetrwał niewielki park z okazami liściastego starodrzewu, m.in. platanem klonolistnym.

Osiemnastowieczny pałac, przebudowany pod koniec XIX wieku, remontowany w ostatnich latach. Murowany, założony na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, z użytkowym poddaszem, nakryty dachem dwuspadowym z lukarnami. Od wschodu asymetryczny trzyosiowym ryzalit, w elewacji tylnej dobudówka, prawdopodobnie mieszcząca klatkę schodową. Elewacje o podziałach ramowych, ozdobione szczytami ze spływami wolutowymi, gzymsami, opaskami wokół otworów okiennych z kluczem, podokiennikami.

Pałac w 2020 roku