Powiat wrocławski, miasto Wrocław, osiedle
(nazwa niemiecka Schweinern, od 1894r. Weidenhof, Kreis Breslau)
Zabytki we Wrocławiu Świniarach
Do rejestru zabytków we Wrocławiu Świniarach wpisano zespół młyński, ul. Zarzecze 2, 1870r., pocz. XX w., nr rej.: A/2345/443/Wm z 7.10.1988r.: - młyn z młynówką; budynek mieszkalny; budynek gospodarczy
Miejscowość wzmiankowano w 1266 roku pod nazwą Svinar. Właścicielami majątku w Świniarach byli m.in. przedstawiciele rodów von Frankenstein, von Eckersdorf, von Wechmar, von Gruttschreiber, zu Stolberg. W drugiej połowie XIX wieku posiadłość należała do siemianowickiej linii rodu Henckel von Donnersmarck. Około 1890 dobra nabył Hugo Pringsheim, od którego z kolei w 1895 roku włości odkupiło miasto Wrocław.
Pozostałości fosy sugerują, iż w Świniarach pierwotnie znajdowała się jakaś obronna siedziba szlachecka. Pierwsze znane przedstawienie rezydencji pochodzi z połowy XVIII wieku.
Źródło: https://dolny-slask.org.pl/662799,foto.html?idEntity=564817 (dostęp: 26.07.2018r.)
Dwór w Świniarach został rozebrany za rządów hrabiego Bernharda zu Stolberg i zastąpiony wybudowanym w 1845 roku neogotyckim pałacem, wzniesionym według planów radcy budowlanego Ferdinanda Fleischingera. Po 1895 roku miasto Wrocław wykorzystywało pałac jako swego rodzaju sanatorium dla rekonwalescentów.
Początek XX wieku
Źródło: https://dolny-slask.org.pl/851558,foto.html?idEntity=509273 (dostęp: 26.07.2018r.)
Zabytek przetrwał bez większych uszkodzeń drugą wojnę światową. W czasach Polski Ludowej pałac znalazł się w gestii Państwowego Gospodarstwa Rolnego. Przedsiębiorstwo wykorzystywało go jako wielorodzinny budynek dla swoich pracowników.
Pałac w pierwszej połowie XX wieku
Źródło: https://dolny-slask.org.pl/911567,foto.html?idEntity=509273 (dostęp: 26.07.2018r.)
Źródło: https://dolny-slask.org.pl/4547434,foto.html?idEntity=509273 (dostęp: 26.07.2018r.)
Po upadku PGR-u rezydencja przez wiele lat nadal była użytkowana jako budynek mieszkalny. Brak bieżących napraw i remontów doprowadził do zrujnowania budynku. Obecnie pałac jest niezamieszkały, zabezpieczony przed wejściem. Zabytek z zewnątrz wygląda nienajgorzej, niestety przeciekający dach doprowadził do zawilgocenia i zawalenia części stropów. Rzeczywisty stan dawnej rezydencji jest katastrofalny i wymaga pilnych robót zabezpieczających.
Dawna wioska Świniary to obecnie jedno z północnych osiedli Wrocławia, położone około 10 kilometrów od centrum miasta. Majątek w Świniarach znajduje się w centrum osiedla, na północ od głównej ulicy – drogi wojewódzkiej nr 342. Pałac otacza rozległy park z pięknymi okazami starodrzewu. Na południe od niego zachowała się część zabudowań pofolwarcznych.
Damian Dąbrowski,
Lipiec 2017r.
