Powiat górowski, gmina Wąsosz, przysiółek Płosek
(nazwa niemiecka Hengwitz, Kreis Wohlau, od 1932r. Kreis Guhrau)
Zabytki w Płoskach
Do rejestru zabytków nie wpisano żadnego obiektu w Płoskach.
W ewidencji zabytków uwzględniono cmentarz ewangelicki oraz kilkanaście budynków mieszkalnych. Znajdujące się w Kobylnikach dawny pałac oraz otaczający go park nie są objęte żadną opieką konserwatorską.
W 1787 roku w Kobylnikach znajdował się pański folwark, 9 gospodarstw zagrodników, 1 chałupnika, młyn wodny, dom gminny. Wieś liczyła 91 mieszkańców. Właścicielem dóbr był kapitan von Kottulinsky. Wcześniej tutejszy majątek należał do rodziny von Tschammer. W opisie miejscowości z 1830 roku wymieniono 12 domów, folwark, 72 mieszkańców, w tym katolików, młyn wodny, gorzelnia. Właścicielem posiadłości był burmistrz Fiedler. W 1840 roku majątek za 18000 talarów reńskich nabył A. Wolff. W jego rękach włości pozostały ledwie kilka lat. W 1845 roku w Kobylnikach wzmiankowano 11 domów, pańską siedzibę z folwarkiem, 85 ewangelików, młyn wodny, gorzelnię. W drugiej połowie XIX wieku właściciele dóbr rycerskich w Kobylnikach często się zmieniali. W dokumentach adresowych z miejscowości wymieniono: w latach 1856-1858 Schulzego, w 1861 roku Mathisa, w latach 1866-1872 Nochta, w 1876 Schachego kupca w Wińska, w 1886 roku Oskara Stempela. Około 1894 roku włości nabył porucznik Ernst Kutsche. Majątek liczył ledwie 94ha, w tym 80ha pól uprawnych, 9ha łąk, 3ha lasu, 2ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Rotmistrz Ernst Kutsche pozostał właścicielem dóbr przynajmniej do 1905 roku. W latach 1909-1937 majątek należał do porucznika Richarda Niemeyera. Przed wybuchem drugiej wojny światowej powierzchnia gruntów wynosiła w dalszym ciągu 94ha, w tym 76ha pól uprawnych, 10ha łąk, 8ha lasu, ogrodu, dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. W gospodarstwie prowadzono hodowlę koni rasy oldenburskiej oraz niemieckiej świni szlachetnej. Uprawa skoncentrowana była na burakach cukrowych.
Pałac w I połowie XX wieku
Źródło: http://www.niederschlesien.info/ (dostęp: 14.11.2022r.)
Pałac ufundowany prawdopodobnie w I połowie XIX wieku. Był to budynek założony na planie prostokąta, podpiwniczony, dwukondygnacyjny, z częściowo użytkowym poddaszem, nakryty dachem dwuspadowym. W centralnej części fasady znajdował się trzykondygnacyjny ryzalit, zamknięty półkolistym przyczółkiem. Elewacje pałacu dzieliły lizeny.
Ze względu na małą powierzchnię majątku w Kobylnikach po 1945 roku w miejscowości nie urządzono Państwowego Gospodarstwa Rolnego. Grunty rozparcelowano między miejscowych rolników, a pałac nie był użytkowany. Dość szybko okazało się, że szkoła podstawowa znajdująca się w sąsiednich Płoskach jest zbyt mała. W rezultacie podjęto decyzję o przeniesieniu szkoły do dawnej rezydencji w Kobylnikach. Przeprowadzono remont adaptacyjny budynku, w którym umieszczono także mieszkania dla nauczycieli. Jeden z byłych dyrektorów szkoły mieszkał w budynku jeszcze w 1997 roku. W latach 70. XX wieku miał miejsce kolejny remont pałacu. Obiekt podniesiono o jedną kondygnację, dwuspadowy dach zastąpiono płaskim, zmieniono front, w ściany wmurowano kolumny. We wnętrzach przez wiele lat pozostawały oryginalne piece, zlikwidowane w jednym z kolejnych remontów, w czasie którego wykonano nowe centralne ogrzewanie. W latach 90. XX wieku z tył budynku dostawiono dodatkowe skrzydło. Elewacje dawnego pałacu całkowicie przekształcone, termo modernizowane. Śladem po przeszłości obiektu są kolumny w fasadzie i dwa parterowe wieloboczne ryzality. Przed fasadą budynku boisko sportowe, prawdopodobnie w miejscu dawnego folwarku. Do szkoły przylega częściowo zadbany park, który jednak dość szybko przechodzi w zdziczały zagajnik.
Kobylniki położone są około 23 kilometry na południowy-wschód od Góry. Obecnie nie jest to samodzielna miejscowość, lecz przysiółek pobliskich Płosek. Z miasta powiatowego dojazd lokalnymi drogami do Wąsosza i dalej DK36 w kierunku Wińska, następnie ul. Kolejową do Płosek, skąd lokalna droga prowadzi do Kobylnik.
Dokładna lokalizacja dawnego pałacu:
51.522094457940426, 16.67791830597561
Damian Dąbrowski,
Listopad 2022r.
