Powiat górowski, gmina Jemielno
(nazwa niemiecka Peiskern, Kreis Wohlau, od 1932r. Kreis Guhrau)
Zabytki w Piskorzu
Do rejestru zabytków nie został wpisany żaden obiekt w Piskorzu. W ewidencji zabytków uwzględniono m.in. zespół dworski: dwór (nr 18) oraz park podworski.
Miejscowość wzmiankowano Pyskre w datowanej na przełom XIII i XIV wieku „Księdze uposażeń biskupstwa wrocławskiego. Właścicielami Piskorza w 1570r. była rodzina von Cöln. W 1602 roku wzmiankowano Johanna von Cöln. Następnie własność rodu von Niesemeuschel. W 1787 roku w rękach barona von Gillerna. W Piskorzu znajdował się folwark, 15 gospodarstw zagrodników, wiatrak, dwa domy gminne. Wieś liczyła 162 mieszkańców. Częścią wsi folwark Czeladź Mała. W 1830 roku majątek należał do radcy Melzera. W opisie Piskorza wymieniono 33 domy, pałac, 2 folwarki, 204 mieszkańców, w tym 1 katolika, wiatrak oraz gorzelnię. Częścią wsi była Czeladź Mała (Tscheltsch) z drugim folwarkiem i gorzelnią. W 1840 roku posiadłość nabył Eduard Stephan. W 1845 roku w Piskorzu wzmiankowano 34 domy, pałac, 2 folwarki, 238 mieszkańców, w tym 6 katolików, wiatrak, gorzelnię. W dalszym ciągu w skład miejscowości wchodziła Czeladź Mała. Dobra pozostawały w rękach Eduarda Stephana. W księgach adresowych z lat 1856-1866 wzmiankowano porucznika Stephana. W latach 1876-1894 włości należały do Constantina Stephana. W 1894 roku majątek liczył 148ha, w tym 114ha pól uprawnych, 19ha łąk, 7,5ha lasu, 2ha ogrodu, 5,5ha wody, dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Przed 1898 rokiem posiadłość otrzymał w spadku Paul Stephan. Pod jego zarządem dobra pozostały przynajmniej do 1912 roku. Przed 1917 rokiem włości nabył Paul Schneider. Ich powierzchnia wynosiła 147,94ha, w tym 113,8ha pól uprawnych, 14,78ha łąk, 7,51ha lasu, 2,8ha pastwisk, 5,44ha wody, dróg, 3,61ha parku, ogrodu, podwórzy gospodarczych i innych użytków. W 1927 roku od Paula Schneidera dobra odkupił Walter Noell, dyplomowany rolnik. Waltera Noella wzmiankowano również w księdze adresowej z 1937 roku. Jego majątek liczył 137,3ha, w tym 103,8ha pól uprawnych, 4ha łąk, 1,5ha lasu, 8ha pastwisk, 1,5ha wody, 1,6ha parku, 2,1ha ogrodu, 2,3ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków.
Dwór w I połowie XX wieku
Źródło: https://polska-org.pl/792974,foto.html?idEntity=532981 (dostęp: 13.04.2024r.)
Źródło: https://polska-org.pl/4754367,foto.html?idEntity=504272 (dostęp: 13.04.2024r.)
Dwór w Piskorzu został wzniesiony na początku XIX wieku. Budynek murowany, dwuskrzydłowy, na planie litery „T”, dwukondygnacyjny, nakryty dachem czterospadowym, z nowszą parterową przybudówką o płaskim zadaszeniu. Na osi fasady główne wejście, podkreślone przez pozorny ryzalit ozdobiony boniowaniem. Elewacje w znacznym stopniu zdegradowane, zachowały jedynie część detali architektonicznych, w postaci boniowania przyziemia korpusu, wydatnych gzymsów między kondygnacjami oraz wieńczącego, opasek wokół części otworów okiennych. Po 1945 roku dwór zmieniono w wielorodzinny budynek mieszkalny. Zabytek w dalszym ciągu pełni funkcje mieszkalne, jednak znaczna część budynku nie jest użytkowana. Dwór otacza dawny park, z fragmentarycznie zachowanym starodrzewem. Na zachód od rezydencji rozciągał się majdan, otoczony przez zabudowania gospodarcze. Po drugiej wojnie światowej większość zabudowy folwarku została rozebrana.
Piskorze położone jest około 25 kilometrów na południe od Góry. Z miasta powiatowego dojazd DW323 w kierunku Lubina do Starej Góry i dalej drogami lokalnymi przez Ryczeń, Jemielno i Łęczyce. Zespół dworski znajduje się na zachodnim krańcu Piskorza. Dokładna lokalizacja dworu:
51.510542116738016, 16.571554834020354
Damian Dąbrowski,
Kwiecień 2024r.
