Powiat średzki, gmina Kostomłoty
(nazwa niemiecka Spillendorf, Kreis Neumarkt)
Zabytki w Samsonowicach
Do rejestru zabytków nie został wpisany żaden obiekt w Samsonowicach.
W ewidencji zabytków uwzględniono m.in. ruralistyczny układ wsi, dom mieszkalny nr 1, zagrodę nr 10/11 (dom mieszkalny, budynek inwentarski, stodoła, obora), dom mieszkalny nr 13, dom mieszkalny 14/15, zespół zagrody nr 16 (dom mieszkalny, budynek inwentarski, obora, stodoła).
Miejscowość wzmiankowano w 1330 roku Spelerdorff, a w 1360 roku pod nazwą Spelerdorff. W 1330 roku Samsonowice należały do Jenlina von Peschczan z Kostomłotów. W tym czasie prawo do rocznego czynszu z wioski posiadał kanonik wrocławski Konrad. W 1376 roku majątek był własnością wrocławskiej kapituły katedralnej. Dobra należały do kapituły aż do XIX wieku.
W 1795 r. w Samsonowicach znajdowało się wolne sołectwo, 5 gospodarstw kmieci pańszczyźnianych, 5 gospodarstw wolnych zagrodników oraz 3 inne domostwa. W 14 zagrodach mieszkały 92 osoby. Dziedziczne sołectwo wzmiankowano także w opisach miejscowości z 1830 i 1845 r. W 1830 r. Samsonowice liczyły 19 domów i 133 mieszkańców, w tym 62 katolików. W latach 1894-1905 dziedziczne sołectwo należało do Oskara Scholza. Majątek liczył 138ha, w tym 125ha pól uprawnych, 7ha łąk, 1ha lasu, 5ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. W 1912 roku właścicielem sołectwa był porucznik Viktor Habel. Posiadłość miała powierzchnię 138ha, w tym 126ha pól uprawnych, 7ha łąk, 1ha lasu, 1ha ogrodu, 3ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. W latach 1921-1937 sołectwo należało do Waltera Schmidta i liczyło 136,3ha. Ponadto były trzy większe dobra: Richarda Radlera (42,7ha), Felixa Wiesnera (37,5ha) oraz Maxa Littmanna (38,5ha).
Samsonowice w I połowie XX wieku
Źródło: https://polska-org.pl/667679,foto.html?idEntity=505940 (dostęp: 6.02.2022r.)
Powyższa widokówka jest przykładem, że przedwojenne wydawnictwa również potrafią wprowadzać zamieszanie w opracowywaniu historii miejscowości. Budynek w górnej części widokówki został opisany jako pałac. Tymczasem w Samsonowicach nie było dóbr rycerskich. Budynek zapewne należał do właścicieli dziedzicznego sołectwa i nieco na wyrost został opisany jako Schloss. Samsonowice posiadają układ ulicówki rozbudowanej wzdłuż drogi Szymanowice – Pełcznica. Na północ od tej drogi znajdowało się dziedziczne sołectwo oraz kilka innych rozległych zagród. Obecnie w niezłym stanie są jedynie posesje nr 10/11 i 16. Znaczna część starszych zabudowań została wyburzona bądź doprowadzona do ruiny. Najstarsza część wioski mocno zarosła, opanowana przez dzikie chaszcze, jednocześnie układ przestrzenny Samsonowic ulega zmianie, działki są dzielone na mniejsze, powstają nowe zabudowania. Poniżej galeria prezentująca stan obecnych zabudowań.
Samsonowice położone są około 20 kilometrów na południowy-wschód od Środy Śląskiej. Dojazd z miasta powiatowego drogą wojewódzką 346 w kierunku Kątów Wrocławskich do miejscowości Sobkowice, skąd do Samsonowic prowadzi lokalna droga.
Damian Dąbrowski,
Luty 2022r.