Powiat strzeliński, gmina Strzelin
(nazwa niemiecka: Plohe, Kreis Strehlen)
Pierwsza wzmianka o miejscowości: 1388r.
Majątek w Pławnej należał między innymi do: rodziny von Wentzky (druga połowa XVIII w.), barona von Richthofen (od 1838r.), Friedricha Karla Heinricha von Richthofen (1857r.), barona Otto von Richthofen (1886r.), barona Friedricha von Richthofen seniora (1894, 1905r.), barona Friedricha von Richthofen (1909, 1917r.), baronowej Adelheid von Richthofen (1921, 1930r.), barona Heinza von Richthofen (1937r.).
W 1937r. dobra rycerskie Pławna liczyły 463ha, w tym 400ha pól uprawnych, 25ha łąk, 6ha pastwisk, 1ha stawów, 7ha lasów. Powierzchnia parku wynosiła 1ha, 3ha przypadały na ogrody, a 20ha zajmowały drogi i podwórza gospodarcze. Po drugiej wojnie światowej majątek został znacjonalizowany i przekazany w zarząd Państwowemu Gospodarstwu Rolnemu.
Nieistniejący pałac
Barokowa rezydencja w Pławnej została zapewne wzniesiona w XVIII w., być może przez rodzinę von Wentzky. Był to budynek murowany z cegły, potynkowany, założony na rzucie prostokąta, podpiwniczony, dwukondygnacyjny, z zagospodarowanym poddaszem, nakryty dachem mansardowym z wystawkami i lukarnami. Pałac posiadał siedmioosiową fasadę, z centralną trzyosiową częścią zaakcentowaną wystawką, zamkniętą trójkątnym przyczółkiem. Główne wejście umieszczono na osi budynku. Elewacje pałacu dzielone były pilastrami. Rezydencja została rozebrana w latach osiemdziesiątych XX w. W jej miejscu wzniesiono budynki mieszkalne. Do obecnych czasów przetrwał pochodzący z XIX w. park krajobrazowy. W parku dominuje drzewostan liściasty: klony, lipy, kasztanowce, buki. Obok parku zabudowania folwarczne z XIX i XX w. Warto zwrócić uwagę na jedną z oficyn, będącą przebudowanym, w ostatnim ćwierćwieczu dziewiętnastego stulecia, budynkiem gospodarczym. Budynek murowany z cegły, wzniesiony na planie prostokąta, trzykondygnacyjny, nakryty dachem mansardowym z lukarnami. Fasada siedmioosiowa, asymetryczna, z wykuszem, podtrzymywanym przez dwa filary i zwieńczonego balkonem. Elewacje oficyny zachowały liczne detale architektoniczne: boniowane naroża i przyziemie, obramowania wokół otworów okiennych (niektóre z kluczem), gzymsy przepaskowe między kondygnacjami, proste gzymsy nadokienne, podokienniki.
Zabytki w Pławnej
Do rejestru zabytków nie wpisano żadnego obiektu w Pławnej. Wart wpisania jest zachowany park krajobrazowy oraz oficyna na folwarku.
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Pławnej zapewniają nieliczne autobusy PKS kursujące między innymi z Borka Strzelińskiego, Strzelina i Wrocławia. Ze względu na problem ze znalezieniem przesiadki nie polecam tego typu dojazdu. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Wrocławia do węzła Brzezimierz, następnie DK396 w stronę Strzelina. W miejscowości Brożec z tej ostatniej trasy trzeba skręcić w prawo w lokalną drogę prowadzącą do Pławnej przez Trześnie. Folwark wraz z parkiem w którym znajdował się pałac położone są na lewo od głównej ulicy. Odległość: z Gliwic w jedną stronę około 150km. Samochód można zaparkować przy budynkach mieszkalnych wzniesionych w miejscu pałacu.
Damian Dąbrowski,
Luty 2012 r.
