Powiat strzeliński, gmina Strzelin
(nazwa niemiecka: Dobergast, Kreis Strehlen)
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1446 lub 1447r. W XV w. Dobrogoszcz należał do rodziny von Czirn, posiadającej liczne majątki w okolicach Strzelina. W 1528r. wioskę kupił Friedrich von Reideburg. Kolejnymi właścicielami Dobrogoszcza byli: rodzina von Zettritz i ród von Richthof (1783r.). W 1830r. posiadłość należała do porucznika von Kurssel, a w latach 1841-1887 do Franza Burowa. W 1887r. majątek liczący 316ha nabył Heinrich Rohde auf Kurtwitz (z Kondratowic). Z ksiąg adresowych wynika, że pozostał on właścicielem dóbr co najmniej do 1937r. W rękach jego rodziny majątek pozostał do końca drugiej wojny światowej. W 1894r. posiadłością o powierzchni 317,21ha zarządzał inspektor Rothe. Powierzchnia dóbr i administratorzy folwarku dość często się zmieniali: 1905r.- 332,24ha, inspektor Schwant, 1912r. i 1921r. – 352ha, inspektor Müller, 1930r. – 425ha, inspektor Kahl, 1937r. – 366ha, inspektor Kahl. Po 1945r. majątek został znacjonalizowany i przekazany w zarząd Państwowemu Gospodarstwu Rolnemu. Obecnie folwark wraz z pałacem są własnością prywatną, zabudowania można zobaczyć tylko z zewnątrz.
Pałac
Pałac w Dobrogoszczu to dawny budynek gospodarczy, przebudowany na cele mieszkalne w 1797r. Rezydencja była przekształcona w 1937r. Po drugiej wojnie światowej budynek kilkukrotnie remontowano: w latach 1945-1952, i w ostatniej dekadzie XX w. Pałac murowany z kamienia i cegły, potynkowany, wzniesiony na rzucie prostokąta, podpiwniczony, dwukondygnacyjny, z użytkowym poddaszem, nakryty dachem mansardowym z lukarnami i powiekami wykonanymi z dachówki. Fasada (elewacja południowa) siedmioosiowa, z centralnie umieszczonym głównym wejściem, zamkniętym łukiem pełnym z kluczem. W kluczu daty 1797 i 1937r. Elewacje o podziałach ramowych wykonanych za pomocą lizen i gzymsów (między kondygnacjami i wieńczącego). Okna w prostokątnych opaskach. Układ wnętrz dwutraktowy, z centralną sienią. Pomieszczenia nakrywają płaskie stropy. Do pałacu przylega park krajobrazowy z XIX w. W parku aleja świerkowa oraz cenne okazy cisa. Fasada rezydencji skierowana jest na dziedziniec folwarczny wokół którego wzniesiono w XIX i XX w. zabudowania gospodarcze.
Zabytki w Dobrogoszczu
Do rejestru zabytków w Dobrogoszczu wpisano zespół pałacowy i folwarczny (18.10.2002r., nr rej.: 138/A/02/1-11): pałac, dwie stajnie, dwie stodoły, magazyn, spichrz, park, pawilon parkowy, murowane ogrodzenie.
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Dobroszcza zapewniają rzadko kursujące autobusy PKS z Karczyna, Łagiewnik, Strzelina i Żelowic. Ze względu na problemy ze znalezieniem przesiadki osobom mieszkającym na Górnym Śląsku odradzam ten sposób dojazdu. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Wrocławia do węzła Brzezimierz, a następnie DK396 do Strzelina i daje DK39 w stronę Łagiewnik. W miejscowości Mikoszów należy z tej ostatniej trasy skręcić w lewo w lokalną drogę do Karszowa. Przed Karszowem trzeba jeszcze raz skręcić w lewo w drogę prowadzącą do Dobrogoszcza. Na miejscu samochód można zaparkować przy ogrodzeniu otaczającym zespół pałacowo - folwarczny. Odległość z Gliwic: w jedną stronę około 160 km.
Damian Dąbrowski,
Sierpień 2011 r.
