Powiat świdnicki, gmina Jaworzyna Śląska
(nazwa niemiecka: Peterwitz, Kreis Schweidnitz)
Rys historyczny i stan obecny:
Początki miejscowości sięgają XII w., a pierwsza wzmianka na jej temat pochodzi z 1198 roku. W 1469 r. Diprand von Reybnicz otrzymał majątek w Piotrowicach Świdnickich jako lenno od króla czeskiego. W pierwszej połowie XVI w. miejscowość należała do jego syna Nicola i wnuka Georga. W 1559 r. Georg von Reibnitz sprzedał dobra braciom Christophowi, Jacobowi i Georgowi von Zedlitz z Płoniny. Jacob von Zedlitz ufundował w Piotrowicach Świdnickich dwór obronny, wzniesiony według różnych źródeł w latach 1568-1591 lub 1590-1599. W rękach rodu von Zedlitz majątek pozostał do 1622 r., kiedy to odkupiła go rodzina von Nostitz. Główna siedziba von Nostitzów znajdowała się w Łażanach i za ich rządów rezydencja w Piotrowicach znacznie podupadła. Na przełomie XVII i XVIII w. Otto Sigmund von Nostitz przeprowadził remont zaniedbanego dworu. W 1742 r. zmarł Carl Gotlieb von Nostitz, ostatni przedstawiciel tej linii rodu, a majątek w Piotrowicach odziedziczyła wdowa po nim Beate Abigail z domu von Siegroth – Schlawkau. Kilka lat później wyszła ona ponownie za mąż, za generała pruskiego Wilhelma Dietricha von Buddenbrock. Po śmierci Beate von Buddenbrock w wyniku losowania majątek w Piotrowicach otrzymał jej siostrzeniec, hrabia Nikolas August Wilhelm von Burghaus (1750-1815). W 1806 r. Nikolas von Burghaus utworzył majorat Łażany, w skład którego wszedł między innymi majątek w Piotrowicach. Po jego śmierci ordynację odziedziczył na krótko bratanek Ludwig von Burghaus (zm. 1815 r.). Następnie dobra przeszły na własność Ludwiga Hermanna Friedricha Nikolasa von Burghaus (zm. 1885 r.). Nie pozostawił on potomków i majorat łażański odziedziczył po nim hrabia Friedrich Ludwig von Pfeil und Klien Ellguth (zm. 1896 r.), od 1889 r. używający nazwiska von Pfeil-Burghaus. Kolejnymi właścicielami majoratu Łażany był jego syn Friedrich Eduard Adolf von Pfeil-Burghaus (zm. 1905 r.), wnuk Friedrich Richard von Pfeil-Burghaus (zm. 1938 r.). Według ksiąg adresowych z lat 1905-1930 majątek w Piotrowicach Świdnickich o powierzchni 505 ha dzierżawił Georg Scholz. W 1937 r. posiadłość liczyła już tylko 396,15 ha. Po śmierci Friedricha Richarda von Pfeil-Burghaus majorat odziedziczył jego syn Friedrich Nikolas Ewald Ludwig Eduard Richard von Pfeil-Burghaus (zm. 1969 r.). Był on również do 1945 roku ostatnim prywatnym właścicielem dworu w Piotrowicach Świdnickich. Po drugiej wojnie światowej majątek został upaństwowiony. Rezydencja została uszkodzona w końcowej fazie działań wojennych. Zabytek w czasach Polski Ludowej użytkowany był przez Zakłady Materiałów Ogniotrwałych w Jaroszowie i Kombinat Państwowych Gospodarstw Rolnych w Świdnicy Zakład Rolny w Milikowicach. W latach 1972-1976 przeprowadzono pewne prace zabezpieczające w budynku, między innymi wymieniono więźbę dachową i pokrycie dachu. Od lat dziewięćdziesiątych XX w. zabytek podlegał agendom rządowym zajmującym się mieniem po Państwowych Gospodarstwach Rolnych (AWRSP, ANR). W tym czasie dwór został doprowadzony do kompletnej ruiny. Z niepilnowanego zabytku w 2002 r. ukradziono niezwykle cenny renesansowy portal. Od kilku lat dwór jest własnością prywatną. Prywatny inwestor rozpoczął w 2010 r. remont budynku. Uporządkowany został również teren wokół rezydencji. Generalny remont dworu prowadzono w latach 2010-2020. Wymieniono więźbę dachową oraz dach, wykonano nowe stropy, odnowiono elewację, wymieniono stolarkę okienną i drzwiową. W zabytku i jego otoczeniu działa obecnie Muzeum Techniki Rolniczej
Strona obiektu
https://www.muzeatechniki.pl/muzeum-techniki-rolniczej/
Stan dworu w sierpniu 2010 roku, na początku prac remontowych
Dwór
Renesansowy dwór obronny w Piotrowicach Świdnickich został zbudowany w drugiej połowie XVI w. W czasach późniejszych rezydencję wielokrotnie przebudowywano. Budynek murowany z kamienia i cegły, potynkowany, wzniesiony na rzucie kwadratu, podpiwniczony, dwukondygnacyjny, nakryty wysokim dachem dwuspadowym. Układ wnętrz trzytraktowy. Wokół dworu zachowana fosa nad którą, przerzucono pięcioprzęsłowy most. W pobliżu resztki parku (1,81 ha) i zrujnowane budynki dawnego folwarku.
Stan dworu w sierpniu 2015 roku, w czasie wykonywania nowego zadaszenia
Zabytki w Piotrowicach Świdnickich
Do rejestru zabytków w Piotrowicach Świdnickich wpisano: kościół filialny p.w. Podwyższenia Krzyża (25.05.1981 r., nr rej.: 780/WŁ); zespół zamkowy i folwarczny: dwór, decyzja zamek (11.05.1951 r., nr rej.: 289), park (8.11.1980 r., nr rej.: 746/WŁ), folwark: budynek mieszkalno-gospodarczy, spichrz, stodoła, obora (31.12.1998 r., nr rej.: 1642/WŁ).
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Piotrowic Świdnickich jest praktycznie nierealny. Podróżującym samochodem proponuje jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Legnicy do węzła Kostomłoty, następnie DK 5 w stronę Strzegomia. Przed miejscowością Rusko z tej ostatniej trasy należy skręcić w lewo do Mielęcina i jechać dalej lokalnymi drogami przez Łażany i Żarów (z Żarowa do Piotrowic Świdnickich prowadzi ul. Wiejska). Odległość: w jedną stronę około 210 km. Samochód trzeba pozostawić przy drodze dojazdowej prowadzącej na teren dawnego folwarku.
Damian Dąbrowski,
Czerwiec 2011 r., aktualizacje sierpień 2015r. i lipiec 2024r.
Jaworzyna Śląska Kłopotna
Powiat świdnicki, część miasta Jaworzyna Śląska
(nazwa niemiecka Vorwerk Friedrichsrodung, Kreis Schweidnitz)
W miejscowości znajduje się folwark wraz z domem administratora. Zabudowania były związane z dobrami w Piotrowicach Świdnickich i razem stanowiły część majoratu Łażany, będącego własnością rodu von Burghaus.
Folwark w Kłopotnej
