Powiat świdnicki, gmina Dobromierz
(nazwa niemiecka Hohenpetersdorf, Kreis Bolkenhain, od 1932r. Kreis Jauer)
Zabytki w Pietrzykowie
Do rejestru zabytków w Pietrzykowie zostały wpisane:
1) zespół pałacowy:
- pałac, XVII w., poł. XVIII w., 2 poł. XIX w., nr rej.: A/4496//WŁ z 14.05.1981r.
- park, po 1840r., nr rej.: A/4497/861/WŁ z 18.09.1981r.
2) wiatrak holender, XVIII w., nr rej.: A/4498/1025/WŁ z 12.12.1984r.
Ponadto w ewidencji zabytków uwzględniono m.in. liczne zabudowania pofolwarczne: stajnia-źrebięciarnia, wozownia, wiata, dwie stodoły, obora, budynek gospodarczy, budynek mieszkalny, magazyn, budynek biurowy, dwie piwnice, altana, oranżeria, ogrodzenie.
Miejscowość wzmiankowano w 1369r. jako Petirsdorff. W kolejnych stuleciach wioska należała m.in. do: w 1658r. Christopha Gottlieba von Nimptsch, w 1740r. Pani von Berg, następnie Alexandra von Maxen i rodziny von Richthofen. W 1785 roku w Pietrzykowie znajdował się pański dom, folwark, młyn wodny. W 1830 i 1845 roku właścicielem dóbr był kupiec oraz radca handlowy Friedrich Wilhelm Töpfer. W 1845 roku w wiosce wzmiankowano 71 domów, pałac i folwark, młyn wodny, browar, hodowlę 600 owiec merynosów. W latach 1856-1858 majątek w Pietrzykowie należał do radcy von Treskow z Sadów Dolnych. Zmarł on przed 1861 rokiem. Wszystkie jego włości otrzymała w spadku Pani rotmistrzowa hrabina von Neuhauss-Cormons, z domu von Treskow. W jej rękach majątek pozostał przynajmniej do 1876 roku. Pani von Neuhauss-Cormons mieszkała w pałacu w Sadach Dolnych. W 1876 roku posiadłość w Pietrzykowie dzierżawił Benno Frenzel. W 1886 roku właścicielem dóbr rycerskich był Pan Loudovici. W 1894 roku majątek nabył Arthur Hirsch. Włości liczyły 225ha, w tym 120ha pól uprawnych, 14ha łąk, 3ha pastwisk, 81ha lasów, 7ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Przy folwarku działała cegielnia. Arthur Hirsch pozostał właścicielem posiadłości co najmniej do 1912 roku. W 1917 roku w dobrach w Pietrzykowie wzmiankowano Heinricha Müllera. Przed 1921 rokiem włości nabył Friedrich Wilhelm Malcomess. W 1930 roku jego majątek miał powierzchnię 203ha, w tym 110ha pól uprawnych, 18ha łąk, 2,5ha pastwisk, 67ha lasów, 3ha parku i ogrodu, 0,8ha stawów, 1,7ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. W 1931 roku posiadłość w Pietrzykowie nabyło rodzeństwo Pani Hildegard von Kalckreuth z domu Seydel i dr Hans Seydel. Funkcję generalnego pełnomocnika pełnił Wilhelm von Kalckreuth, landwirt z Pietrzykowa. W 1937 roku należący do rodziny Seydel majątek liczył 199ha, w tym 92ha pól uprawnych, 14ha łąk, 16ha pastwisk, 65ha lasów, 4ha parku i ogrodu, 1ha stawów, 7ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków.
Po 1945 roku majątek w Pietrzykowie przejęło państwo polskie. W folwarku funkcjonowała stadnina koni. W rezydencji urządzono mieszkania dla jej pracowników. Obecnie pałac w dalszym ciągu pełni funkcję mieszkalną, zabytek można zobaczyć z zewnątrz.
Pałac w Pietrzykowie na przedwojennych widokówkach
Źródło: https://polska-org.pl/893079,foto.html?idEntity=516331 (dostęp: 29.02.2020r.)
Źródło: https://polska-org.pl/3581683,foto.html?idEntity=516331 (dostęp: 29.02.2020r.)
Pietrzyków znajduje się około 23 kilometry na zachód od Świdnicy. Najkrótsza trasa z miasta powiatowego prowadzi drogą krajową nr 35 do Świebodzic, dalej drogą lokalną przez Cieszów (ul. Kamiennogórska) i drogą wojewódzką nr 375. Pietrzyków położony jest blisko południowych krańców Jeziora Dobromierskiego, na zachód od DW 375. Pałac i zespół zabudowań pofolwarcznych znajdują się w centralnej części wsi, na północ od głównej ulicy.
Damian Dąbrowski,
Luty 2020r.
