Powiat wołowski, gmina Wołów, przysiółek wsi Miłcz
(nazwa niemiecka: Arnsdorf, Kreis Wohlau)
Rys historyczny i stan obecny:
Majątek w Miłczu Leśnym należał m.in. rodziny von Stenschschen, von Birkhahn, Müller, Petschelt. Po zakończeniu drugiej wojny światowej dobra przejęło państwo polskie. Pałac w Miłczu został przekazany Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej ze Stoszowic. Rezydencję wykorzystywano jako budynek mieszkalny dla robotników rolnych. W efekcie nieprawidłowej eksploatacji i braku bieżących remontów budynek już w 1978 roku określano jako zdewastowany. W kolejnych latach właścicielem zabytku został Urząd Miasta i Gminy Wołów. Obecnie trudno określić sytuację własnościową zrujnowanego pałacu, być może należy do osoby prywatnej.
Pałac
Rezydencja w Miłczu nie była wzmiankowana w źródłach z 1787, 1830 i 1845 roku. Prawdopodobnie neoklasycystyczny pałac został zbudowany po 1845 roku jako siedziba rodziny Petschelt. Budynek murowany z cegły, potynkowany, założony na planie prostokąta, podpiwniczony, dwukondygnacyjny, nakryty był dwuspadowym dachem, o niewielkim nachyleniu połaci. W jednej z elewacji bocznych znajdowała się kwadratowa wieża, prawdopodobnie rozebrana po 1945 roku. Dłuższe elewacje pałacu posiadają centralne ryzality i portyki filarowe. Elewacje zachowały resztki ozdobnych detali: gzymsów, nadokienników. We wnętrzach budynku widoczne ślady przerwanego remontu, w trakcie którego wymieniono stropy. Trudno powiedzieć jaką kierowano się logiką nie wykonując w pierwszej kolejności remontu dachu.
Ruiny pałacu otacza park z przeważnie liściastym drzewostanem. Na zachód od rezydencji zachowana część zabudowań dawnego folwarku.
Stan pałacu z przed 1945 roku
Źródło: http://dolny-slask.org.pl/3425343,foto.html?idEntity=506564 (dostęp: 21.07.2014 roku).
Zabytki w Miłczu
Do rejestru zabytków w Miłczu wpisano pałac (nr rej.: A/2621/625/W z dnia 12.07.1989r.) i park pałacowy (nr rej.: A/2595/437/W z dnia 13.04.1979r.). Ponadto w ewidencji zabytków znajduje się m.in. cmentarz leśny, oficyna mieszkalna (nr 30-31), budynek gospodarczy (obok nr 27).
Informacje praktyczne i dojazd
Niestety dojazd komunikacją publiczną do Miłcza nie jest możliwy. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Wrocławia do węzła Wrocław Południe, następnie autostradową obwodnicą miasta (A8) do węzła Wrocław Stadion i dalej DK94 w stronę Legnicy. Z tej ostatniej trasy tuż za Wrocławiem należy skręcić w prawo w lokalną drogę (ul. Wrocławska) prowadząca przez Krępice, Mrozów, Miękinie i Klękę do Brzegu Dolnego. Z Brzegu Dolnego najlepiej skierować się do Wołowa ulicą Dębową. Wołów należy opuścić ulicą Garwolską, następnie w miejscowości Garwół trzeba skręcić w lewo w lokalną drogę do Miłcza. Pozostałości folwarku i ruiny pałacu znajdują się w przysiółku Miłcz Leśny na północ od centrum miejscowości. Odległość: w jedną stronę z Gliwic około 215km, z Wrocławia około 50km. Samochód można zaparkować w sąsiedztwie muru częściowo otaczającego przypałacowy park.
Damian Dąbrowski,
Lipiec 2014 r.
