Powiat wołowski, gmina Wińsko
(nazwa niemiecka Dahme, Kreis Wohlau)
Zabytki w Dąbiu
Do rejestru zabytków nie został wpisany żaden obiekt w miejscowości. W ewidencji zabytków uwzględniono jedynie stodołę (nr 13).
Miejscowość wzmiankowano po raz pierwszy na przełomie XIII i XIV wieku w ”Księdze uposażeń biskupstwa wrocławskiego”. Majątek w Dąbiu należał m.in. do rodów: von Uechtriz, Kierstein, Schmidt, von Niebelschütz, Stober, Sander, Pietsch. Od około 1930 roku właścicielem włości był rolnik, porucznik w stanie spoczynku Günther Herzog. Wzmiankowano go jako posiadacz dóbr rycerskich Dąbie również w 1937 roku. Majątek liczył 188ha, w tym 112ha pól uprawnych, 12ha łąk, 29ha pastwisk, 29ha lasów, 1ha parku, 1ha ogrodu, 4ha grobli, dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków.
Pałac w Dąbiu na litografii z połowy XIX wieku, z teki Alexandra Dunckera
Źródło: https://polska-org.pl/8742961,foto.html?idEntity=8742958 (dostęp: 11.01.2023r.)
Rezydencję w Dąbiu wzmiankowano już pod koniec XVIII wieku. Po 1859 roku pałac przebudował Hans Ernst Leopold von Niebelschütz. Przekształcono wnętrza budynku, dodano do niego werandę oraz powiększono ogród otaczający pałac. Budynek był założony na planie prostokąta, z dwukondygnacyjnym korpusem i parterowymi przybudówkami, nakrytymi dachami dwuspadowymi. Elewacje pałacu posiadały skromne dekoracje.
Rezydencja została rozebrana po 1945 roku. Według informacji lokalnych jej pozostałości przebudowano na budynek gospodarczy (nr 15). Wewnątrz budynku gospodarczego rzeczywiście są ślady po zamurowanych otworach okiennych. Obiekt dawniej zapewne pełnił funkcje mieszkalną i został znacznie przekształcony, gdy dostawiono do niego kilka dobudówek. Prawdopodobnie była to jednak jakaś oficyna, a sam pałac wznosił się bardziej na południe, bliżej parku, nad stawem, tak jak przedstawia XIX-wieczna rycina. Z posiadłości zostało zadrzewienie w południowej części Dąbia, będące resztką parku i ogrodu. Obecnie to niewielki liściasty zagajnik, bez okazów starodrzewu. Przetrwała też część zabudowań gospodarczych, tworzących pierwotnie jedną z pierzei folwarku.
Dodatkowe informacje na temat Dąbia i jego historii w książce „Pałace Dolnego Śląska. Powiat wołowski”. Zapraszam do zakupu.
Dąbie położone są około 25 kilometrów na północny-zachód od Wołowa. Z miasta powiatowego najkrótsza trasa prowadzi drogami wojewódzkimi nr 338 i 334 do Gryżyc, skąd do Dąbia można dotrzeć drogą lokalną. Dawny majątek położony jest w centrum Dąbia, obok głównej ulicy.
Dokładna lokalizacja:
51.48140584368997, 16.49058175515088
Damian Dąbrowski,
Styczeń 2023r.
