Powiat wołowski, gmina Wińsko
(nazwa niemiecka Fröschen, Kreis Wohlau)
Zabytki we Wrzeszowie
Do rejestru zabytków we Wrzeszowie nie wpisano żadnego obiektu. Zabudowania dawnego majątku nie są nawet ujęte w ewidencji zabytków. Do ewidencji wpisano domy mieszkalne nr 8, 16 i 18 oraz zespół mieszkalno-gospodarczy nr 17.
Majątek w miejscowości należał m.in. do rodów von Fehrentheil, Eger, von Struve, Neumann, Frech, Hoffmann. W 1911 roku dobra rycerskie Wrzeszów nabyło małżeństwo Carl i Gertrud Gruner. Po śmierci Carla około 1921 roku jedyną właścicielką została wdowa Gertrud Gruner. Wzmiankowano ją we Wrzeszowie do 1937 roku. W jej imieniu w latach 1926-1937 folwark prowadził inspektor Karl Röllich. W 1937 roku majątek liczył 157,38ha, w tym 113ha pól uprawnych, 17ha łąk, 8ha pastwisk, 0,29ha wód, 16ha lasów, 0,79ha ogrodu, 2,3ha dróg, grobli, podwórzy gospodarczych i innych użytków.
Dwór w I połowie XX wieku
Źródło: https://polska-org.pl/9581530,foto.html?idEntity=506543 (dostęp: 14.01.2023r.)
Niezachowany dwór wzniesiony z cegły i kamienia pochodziła zapewne z XVIII wieku, z czasów kiedy wieś należała do rodziny von Fehrentheil. Po raz pierwszy jednak budynek wymieniono w źródłach pisanych dopiero w 1845 roku pod rządami rodu von Struve. Jedyna przedwojenna fotografia rezydencji nie ułatwia opisu jej wyglądu. Budynek był wzniesiony na planie prostokąta, a jedną z jego ścian wspierały szkarpy. Dwór posiadał dwie kondygnacje, nakrywał go dach dwuspadowy, w jednej z elewacji znajdował się ryzalit. Ukształtowanie terenu i płynący w pobliżu strumień sugerują, iż rezydencję mogła pierwotnie otaczać fosa.
Dwór przetrwał drugą wojnę światową. Na folwarku w 1945 roku stacjonowali żołnierze Armii Czerwonej. Na pewno spalili oni jeden dom mieszkalny pracowników folwarku, być może również uszkodzili dwór. Po przekazaniu majątku we Wrzeszowie władzom polskim w wiosce nie utworzono Państwowego Gospodarstwa Rolnego, lecz dokonano parcelacji gruntów między nowych mieszkańców wsi. Siedziba właścicieli majątku nie była użytkowana. Okoliczni mieszkańcy szybko rozebrali budynek na cegłę i inne materiały budowlane. W latach 60. XX wieku dwór był już ruiną. Ostatnie większe fragmenty ścian rozebrano kilka lat temu. Do dziś pozostało rumowisko złożone głównie z mniej użytecznych głazów narzutowych, resztki ścian, dwie szkarpy, częściowo zawalone i zasypane piwnice. Park zupełnie zaniedbany, zarośnięty samosiejkami i podszytem. Dzikie chaszcze rosnące wokół ruin dworu utrudniają do nich dostęp. Zachowały się dawne czworaki i jeden budynek gospodarczy w dobrym stanie, zadaszony. Drugi pofolwarczny budynek gospodarczy w ruinie. Pozostałe zabudowania majątku zostały wyburzone. Pierwotny układ dziedzińca gospodarczego i parku nieczytelny.
Dodatkowe informacje na temat Wrzeszowa w książce „Pałace Dolnego Śląska. Powiat wołowski”. Zapraszam do zakupu.
Wrzeszów położony jest około 20 kilometrów na północ od Wołowa. Dojazd z miasta powiatowego drogą wojewódzką nr 338 do Wińska i dalej drogą lokalną (ul. Piłsudskiego). Dawny majątek znajduje się na zachodnim krańcu Wrzeszowa. Przybliżona lokalizacji niezachowanej rezydencji:
51.493927735889194, 16.56743779579886Damian Dąbrowski,
Styczeń 2023r.
