Powiat ząbkowicki, gmina Złoty Stok
(nazwa niemiecka: Plottnitz, Kreis Frankenstein)
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1323r. Majątki w Błotnicy wchodził w skład dóbr zakonu cystersów z Kamieńca Ząbkowickiego. Po kasacie zakonu w 1810r. wraz z resztą posiadłości przeszły na własność pruskiego skarbu państwa, a następnie trafiły w ręce króla Niderlandów Wilhelma I. Dobra Kamieniec Ząbkowicki obejmujące Błotnicę odziedziczyła jego córka Marianna Orańska (ur.1810, zm.1883r.), małżonka księcia Friedricha Heinricha Albrechta von Hohenzollern (ur.1809r., zm.1872r.). W posiadaniu rodziny von Hohenzollernów majątki w Błotnicy pozostały do końca lat dwudziestych XX wieku, kiedy to wykupiło je państwo niemieckie. Dobra w Błotnicy w 1886r. liczyły 1035ha, w tym 345ha pól uprawnych, 126ha łąk, 17ha pastwisk, 518ha lasów, 29ha gospodarstwa. W następnych latach wydzielono z posiadłości obszary leśne, co znacznie zmniejszyło jej powierzchnię. W 1894r. wynosiła ona tylko 245ha, w tym 189,5ha pól uprawnych, 45ha łąk, 10,5ha ogrodu, pastwisk, dróg i podwórzy gospodarczych. Dobra w Błotnicy przeważnie oddawane były w dzierżawę. Dzierżawcami majątku Błotnica byli między innymi: Otto von Stein (1872r.), Juliusz Nitsche (1876r.), Erhard Müller (1886r.), Paul Otto z Błotnicy Dolnej (in Nieder-Plottnitz, 1902 i 1909r.), kapitan Josef Fuhrmann (Hauptmann.d.R. in Nieder-Plottnitz, 1912 i 1921r.). W 1926r. posiadłością zarządzał Oberamtmann Klöpper z Kamieńca Ząbkowickiego. W tym czasie jej powierzchnia wynosiła 128,3ha, z tego 91,8ha pól uprawnych, 18ha łąk, 10,8ha pastwisk, 7,7ha parku, ogrodu i gospodarstwa. Po wykupieniu majątku przez niemiecki skarb państwa w 1930r. dzierżawił go Friedrich Husenett z Berlina. W kolejnych latach dobra zostały rozparcelowane i sprzedane. W 1937r. właścicielem pozostałej po nich posiadłości Erbhof Nieder Plottnitz był rolnik Otto Bleul. Jego gospodarstwo liczyło tylko 65ha, 47,5ha pól uprawnych, 4,5ha łąk, 10ha pastwisk, 1,5ha ogrodu, 1,5ha dróg i podwórzy gospodarczych.
Po drugiej wojnie światowej majątek w Błotnicy przejęło państwo polskie. W latach pięćdziesiątych XX wieku dawny folwark wykorzystywało zapewne Rolnicze Zrzeszenie Spółdzielcze im. Karola Świerczewskiego. Obecnie zabudowania są własnością prywatnej firmy Agro-Inter. Teren wokół ogrodzony, budynki można zobaczyć tylko z drogi prowadzącej do Kozielna.
Dwór
Na temat dworu w Błotnicy posiadamy bardzo mało informacji. Budynek nie był wzmiankowany w opisie miejscowości pochodzącym z 1845r. Prawdopodobnie został wzniesiony w drugiej połowie dziewiętnastego stulecia, a być może dopiero w pierwszych latach XX wieku. Skromny dwór pełnił funkcję siedziby dzierżawców majątku. Zapewne mieszkał w nim dzierżawca Paul Otto, przy którego nazwisku pojawia się informacja „in Nieder-Plottnitz”. W książce adresowej z 1902r. po raz pierwszy wzmiankowano ogród przy majątku w Błotnicy. A w 1921r. poza ogrodem wymieniony został również park. Świadczy to o wzroście znaczenia siedziby dzierżawców w Błotnicy.
Dwór w Błotnicy to budynek murowany z kamienia i cegły, potynkowany, założony na planie prostokąta, podpiwniczony, parterowy z piętrowymi ryzalitami i zagospodarowanym poddaszem, nakryty dachem czterospadowym. Fasada (elewacja zachodnia) pięcioosiowa, z centralnym głównym wejściem umieszczonym w jednoosiowym, piętrowym ryzalicie, zwieńczonym trójkątnym szczytem. Na osi krótszych elewacji dwukondygnacyjne ryzality pozorne. Elewacje budynku o skromnej dekoracji, zachowały gzymsy między kondygnacjami i proste obramowania otworów okiennych. Dwór jest fasadą skierowany na dziedziniec folwarczny, który otaczają zabudowania gospodarcze i mieszkalne.
Zabytki w Błotnicy
Do rejestru zabytków nie wpisano żadnego obiektu w Błotnicy.
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Błotnicy nie jest możliwy. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Wrocławia do węzła Prądy, następnie DK46 przez Nysę w stronę Kłodzka. Z tej trasy należy zjechać w prawo do Paczkowa. Następnie z miasta najlepiej wyjechać ul. Pocztową prowadzącą do Kozielna, skąd lokalną drogą można dotrzeć do Błotnicy. Dawny folwark znajduje się na początku miejscowości, na prawo od głównej drogi. Odległość: z Gliwic w jedną stronę około 160km. Samochód można zaparkować w pobliżu wjazdu na teren przedsiębiorstwa Agro-Inter.
Damian Dąbrowski,
Grudzień 2012 r.
