Powiat ząbkowicki, gmina Ziębice
(nazwa niemiecka: Bernsdorf, Kreis Münsterberg, następnie od 1932 r. Kreis Frankenstein)
Początki miejscowości sięgają pierwszej połowy XIV w. Od 1396 do 1810 r. Biernacice należały do zakonu cystersów z Henrykowa. W herbarzu szlachty śląskiej Romana Sękowskiego można znaleźć informację, że w XVII w. Jan Jerzy, syn Pawła von Gaba und Ribian, nabył majątki Osiny Małe i Biernacice koło Ząbkowic Śląskich. Być może część wioski została przez cystersów sprzedana. Ziębicka linia rodziny von Gaba wygasła w 1795 r., wraz ze śmiercią Wacława Fryderyka Rudolfa (ur.1715r.). Dwa lata po sekularyzacji majątków klasztornych przez króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III, w 1812 r. miejscowość nabyła Fryderyka Luiza Wilhelmina von Hohenzollern, żona księcia Wilhelma orańskiego, późniejszego króla Niderlandów. Majątek w Biernacicach wchodził w skład należących do Wilhelma orańskiego dóbr henrykowskich (Gesamtherrschaft Heinrichau). Następnie posiadłość odziedziczyła ich córka księżniczka Zofia orańska. W 1842 r. Zofia orańska (ur.1824, zm.1897r.) wyszła za mąż za Karola Aleksandra, wielkiego księcia Sachsen-Weimar-Eisenach. W ten sposób majątek w Biernacicach znalazł się w rękach dynastii Wettinów. Kolejnym właścicielem posiadłości był wielki książę Wilhelm Ernest (zm.1923r.). Następnie dobra należały do jego dzieci: Zofii (ur.1911, zm.1988r.), Karola Augusta (ur.1912r., zm. 1988r.), Bernarda (ur.1917, zm. 1986r.) i Jerzego Wilhelma (ur.1920r.). W latach trzydziestych XX w. część posiadłości została wykupiona przez Śląską Spółkę Ziemską i rozparcelowana. Po drugiej wojnie światowej majątek rodziny książęcej został znacjonalizowany. W folwarku w Biernacicach urządzono Stację Hodowli Roślin.
Pałac
W rejestrze zabytków sztuki jako datę budowy pałacu w Biernacicach podano 1890 r. W tym czasie majątek w miejscowości należał do rodziny książąt Sachsen-Weimar-Eisenach. Wobec braku materiałów źródłowych trudno stwierdzić jakie funkcje pełnił budynek w Biernacicach. Być może mieszkał w nim zarządca majątku, lub była to rezydencja jednego z członków rodziny książęcej. Budynek murowany z cegły, potynkowany, wzniesiony na rzucie prostokąta, dwukondygnacyjny, z trzykondygnacjowym ryzalitem zwieńczonym szczytem schodkowym i kwadratową wieżą, nakryty dachami dwuspadowymi. Przyziemie boniowane, okna w opaskach uszatych, z prostokątnymi i trójkątnymi nadokiennikami. Do pałacu przylega zdewastowany park krajobrazowy z II połowy XIX w. Pałac można zobaczyć tylko z zewnątrz. Budynek jest zabezpieczony przed wejściem do środka, prawdopodobnie stanowi własność prywatną.
Zabytki w Biernacice
Do rejestru zabytków w Biernacicach wpisano: kościół parafialny p.w. św. Donata (8.10.1966r., nr rej.: 1829) i pałacyk, nr 51 (10.01.1995r., nr rej.: 1419/WŁ).
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do miejscowości jest praktycznie niemożliwy. W Biernacicach zatrzymują się bardzo rzadko kursujące autobusy PKS z Paczkowa i Strzelina. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w stronę Wrocławia do węzła Przylesie, następnie DK401 do Grodkowa i dalej DK385 do Ziębic. Z Ziębic należy wyjechać DK395 – ul. Paczkowską, prowadzącą prosto do Biernacic. Odległość: w jedną stronę około 170 km. W pobliżu pałacu nie ma dobrego miejsca do zaparkowania samochodu. Pojazd trzeba zostawić na poboczu drogi.
Damian Dąbrowski,
Lipiec 2011 r.
