Powiat głubczycki, gmina Głubczyce
(nazwa niemiecka: Gläsen, Kreis Leobschütz)
Rys historyczny i stan obecny:
Pierwsza wzmianka o miejscowości Klisino pochodzi z 1245 r. Początkowo wioska stanowiła własność książęcą, następnie należała do wielu ważnych śląskich rodów, m.in. od początku XIV w. do połowy XV w. była w rękach Fragstein`ów. W XVII w. posiadała Klisino rodzina von Cobb. Ostatnia przedstawicielka tego rodu Julianna Maksymiliana w 1672 r. wyszła za mąż za Leona Ferdynanda hr Henckel von Donnersmarcka i wniosła mu w posagu rodową siedzibę. Donnersmarckowie w 1748 r. sprzedali Klisino Adamowi Franciszkowi von Gruttschreiber (zm. 1760). Następnie majątek posiadali jego syn Adam Jan (zm. 1804) i wnuk Józef Adam (zm. 1845). W 1813 roku posiadłość nabyła rodzina Forni. Od 1859 roku właścicielem dóbr rycerskich w Klisinie był Aleksander von Prittwitz z pobliskiego Kazimierza. W rękach rodziny von Prittwitz włości pozostały do 1906 roku, kiedy to odkupił je major Hans von Eicke. Rodzina von Eicke była wzmiankowana w Klisinie w kolejnych księgach adresowych. W jej posiadaniu majątek pozostał do końca drugiej wojny światowej. Po 1945 roku dobra przejęło państwo polskie. W rezydencji urządzono Dom Pomocy Społecznej, a folwark wykorzystywało Państwowe Gospodarstwo Rolne.
Obecnie w pałacu w dalszym ciągu mieści się Dom Pomocy Społecznej. Budynek użytkowany, w dobrym stanie zachowania. Otoczony od południa i zachodu parkiem krajobrazowym z XIX w. W parku znajduje się dawna kaplica grobowa. Pałac można oglądać z zewnątrz.
Pałac
Barokowy pałac wzniesiony około poł. XVII w. dla rodziny von Cobb. Odbudowany przez Gruttschreiberów po pożarze w 1758 r., częściowo przekształcony w wyniku remontu przeprowadzonego w 1909 r. przez Johanna von Eicke und Polwitz, ostatniego właściciela wioski. Odnawiany w PRL-u, m.in. w 1959 r. Obecnie znajduje się w nim Dom Opieki Społecznej. Pałac murowany z kamienia i cegły, otynkowany. Prostokątny dziedziniec wewnętrzny otaczają cztery trzykondygnacyjne skrzydła, nakryte dachami siodłowymi, nad skrzydłem zachodnim, dach podwyższony, czterospadowy z lukarnami. Fasada (elewacja wsch.) dziewiecioosiowa z centralnym 3-osiowym pseudoryzalitem, zwieńczonym trójkątnym przyczółkiem. Kondygnacje pięter nierównej wysokości, tzw. piano nobile – pierwsze piętro wyższe od przyziemia i drugiego piętra. Narożniki elewacji zaokrąglone, przyziemie boniowane, ramowy podział ścian pięter tworzą lizeny i gzymsy. Elewacje boczne również dziewięcioosiowe, elewacja ogrodowa powtarza układ frontowej, jedyną różnicą jest falisty wykrój przyczółka wieńczącego trzyosiowy ryzalit środkowy. Na dziedziniec prowadzi zamknięty półkoliście portal wjazdowy w elewacji wschodniej. Elewacje od strony dziedzińca z podziałem ramowym z uproszczonymi pilastrami. Wnętrza przebudowany, przystosowane do obecnej funkcji obiektu, w przyziemiu zachowały sklepienia kolebkowe z lunetami, na piętrach sufity.
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd do Klisina komunikacją publiczną nie jest łatwy. Z Gliwic można dotrzeć pociągiem do Głogówka z przesiadką w Kędzierzynie-Koźlu, a następnie w Głogówku trzeba przesiąść się do autobusu PKS, niestety jest tylko kilka kursów w ciągu dnia. Wybierającym się w tę podróż samochodem proponuję dojazd do Krapkowic autostradą A4, gdzie wjeżdżamy na DK 416 prowadzącą przez Głogówek do Klisina. Niej jest to najkrótszy wariant dojazdu, lecz zdecydowanie najszybszy i najprostszy, w jedną stronę około 85 km. W Klisinie zmotoryzowanym proponuję zostawić samochód przy sklepie w pobliżu pałacu.
W okolicy warto przede wszystkim zobaczyć zabytki Głogówka. Poza tym interesujące pałace w Kazimierzu i Pomorzowicach.
Damian Dąbrowski,
Styczeń 2009
