Powiat nyski, gmina Otmuchów
(nazwa niemiecka: Peterwitz, Kreis Neisse)
Rys historyczny i stan obecny:
Pierwsza wzmianka o Piotrowicach pochodzi z 1305 r. Wioska należała do dóbr biskupów wrocławskich, którzy około 1660 r. wznieśli w niej późnorenesansowy dwór, być może w miejscu wcześniejszej budowli o charakterze obronnym. W 1744 r. biskup wrocławski przekazał dobra piotrowickie w charakterze lenna rodzinie von Wimmersberg. Majątek pozostał w rękach jej przedstawicieli do 1858 r. Następnie w latach 1858-1945 Piotrowice należały do rodziny von Lorenz. Po drugiej wojnie światowej majątek upaństwowiono, na bazie dawnego folwarku stworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, a pałac przeznaczono na mieszkania dla jego pracowników. W 2001 r. Agencja Nieruchomości Rolnych sprzedała dawną rezydencję przedsiębiorcy ze Śląska. Niestety prywatny inwestor okazał się nierzetelnym właścicielem, który przez sześć lat nawet nie podjął próby remontu obiektu. Na szczęście w 2007 r. odsprzedał pałac małżeństwu z Wielkiej Brytanii. Nowi właściciele w krótkim czasie uporządkowali przypałacowy park i przystąpili do restauracji zabytku. W trakcie prac remontowych w 2008 r. na drewnianym suficie dawnej Sali balowej odkryto ciekawe polichromie pochodzące prawdopodobnie z XVII wieku. Pałac jest własnością prywatną i trwają w nim roboty budowlane co poważnie ogranicza możliwość zwiedzania obiektu. Obecni właściciele to jednak bardzo mili ludzie i w przeciwieństwie do wielu polskich nowobogackich posiadaczy zabytków nie zamykają się przed światem. Bez problemu można podejść do pałacu, obejrzeć go z zewnątrz, a przy odrobinie szczęścia zwiedzić również wnętrza w towarzystwie właścicieli.
Pałac
Późnorenesansowy dwór w Piotrowicach pochodzący z około 1660 r. był w późniejszych czasach wielokrotnie przebudowywany i rozbudowany. Obecnie można go określić jako pałac z elementami barokowymi i klasycystycznymi. Budynek murowany z cegły i kamienia, otynkowany, założony na planie nieregularnego czworoboku, składa się z czterech dwukondygnacyjnych, prostokątnych skrzydeł rozłożonych wokół niewielkiego wewnętrznego dziedzińca. Na dziedziniec skrzydła otwierają się krużgankiem z filarowymi arkadami na parterze, na piętrze w zamurowany krużganek wstawiono okna. Skrzydła nakrywają dachy dwu- i jednospadowe. Fasada (elewacja wschodnia) pięcioosiowa z centralnie umieszczonym wejściem, pierwotnie pokryta dekoracją sgraffitowa, obecnie otynkowana ze śladami sgraffita (z 1660 i 1829 r.) i z wydatnym gzymsem gurtowym. W elewacji południowej wyróżniają się dobudowany centralny ryzalit z balkonem na wysokości drugiej kondygnacji i prostokątną wieżą. W narożniku północno-wschodnim niewielka prostokątna kaplica. Obecnie wygląd elewacji jest w znacznym stopniu uproszczony, z dawnych dekoracyjnych detali przetrwały gzymsy nadokienne, opaski wokół otworów okiennych i drzwiowych, fragmenty sgraffita, narożne szkarpy, późnorenesansowa płyta kamienna z kartuszem herbowym wmurowana obok wejścia do kaplicy oraz zegar słoneczny z polichromią z pierwszej połowy XIX wieku nawiązujący do zegara na ratuszu w Otmuchowie. Układ wnętrz przekształcony, przeważnie jednotraktowy, nieregularny. Wnętrza pod warstwami tynków i farby zapewne kryją jeszcze niejedną niespodziankę, jak np. już odkryte fragmenty sgraffita i polichromia stropu. Pałac otacza niewielki park krajobrazowy, z cennym drzewostanem (m.in. miłorząb dwuklapowy, tulipanowiec amerykański) i fragmentami dawnej fosy. W pobliżu znajdują się budynki gospodarcze folwarku, wśród których wyróżnia się obora oraz spichlerz o nietypowej konstrukcji. Właścicielem gospodarstwa rolnego pozostaje Agencja Nieruchomości Rolnych.
Informacje praktyczne i dojazd:
Dojazd komunikacją publiczną do Piotrowic Nyskich jest możliwy, ale nie należy do najłatwiejszych. Pierwszy etap proponowanej wycieczki to dojazd z Gliwic pociągiem do Kędzierzyna – Koźla, skąd w dalszą drogę można wyruszyć następnym pociągiem do Nysy. Z Nysy do Piotrowic w dni robocze kursuje kilka autobusów PKS. Do Piotrowic można dojechać również z Otmuchowa, niestety dojazd do tam też jest trudny. Wybierającym podróż samochodem proponuję może nie najkrótszy, lecz z pewnością najprostszy i najszybszy wariant trasy: z Gliwic autostradą A4 do węzła Prądy, następnie DK 46 przez Niemodlin i Nysę do Otmuchowa, gdzie należy skręcić w lewo w gminną drogę prowadzącą przez Śliwice i Meszno do Piotrowic Nyskich. Odległość: w jedną stronę nieco ponad 140 km. Na miejscu trzeba zostawić samochód na poboczu drogi lub na podjeździe do pałacu.
Damian Dąbrowski,
Październik 2009 r.
