Powiat strzelecki, gmina Strzelce Opolskie
(nazwa niemiecka: Kadlub, w latach 1936-45 Starenheim, Kreis Gross Strehlitz)
Rys historyczny i stan obecny:
Pierwsza znana wzmianka na temat Kadłuba pochodzi z 1429 r., kiedy to Gniczko von Gorzkow sprzedał wioskę Mitzko von Gaschowitzowi. W drugiej połowie XVI w. Kadłub należał do rodziny Dzierżanowskich, a następnie do Jana Bessa. W 1609 r. wieś kupił Christoph Broskowski von Broskaw. Kolejni znani właściciele to Franz Christoph Hyserle von Chod i od 1665 r. hrabia Gustaw von Colonna. Od pierwszej połowy XVIII w. do 1811 r. majątek należy do rodu von Tenczin, później krótko w latach 1815-30 do hrabiego Jana Arz von Wassek i od 1830 do 1945 r. do rodziny von Strachwitz.
Na temat dworu w Kadłubie bardzo trudno znaleźć jakiekolwiek informacje. W opisie miejscowości z 1845 r. wspomniany jest zamek myśliwski. Być może dwór stanął w jego miejscu, w drugiej połowie XIX w. Obecnie jest to budynek pozbawiony wszelkich cech stylowych, murowany z cegły, otynkowany, zbudowany na planie prostokąta, podpiwniczony, parterowy, z piętrem w mansardzie. Dach mansardowy z naczółkami, kryty dachówką. Fasada pierwotnie pięcioosiowa, obecnie przekształcona, z licznymi oknami o różnych kształtach, poprzedzona niewielkim gankiem umieszczonym asymetrycznie. Układ wnętrz dwutraktowy, z sienią na osi. W piwnicach przetrwały sklepienia kolebkowe i kolebkowe z lunetami. Dawny dwór połączono ze współczesnymi budynkami. Zniknęły za to dwa czworaki flankujące wjazd na dziedziniec przed dworem, istniejące jeszcze w latach 60-tych XX wieku. Obecnie w dworze znajduje się Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci i Młodzieży Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Misjonarek Maryi. Budynek można zobaczyć tylko z zewnątrz.
Informacje praktyczne i dojazd:
Do Kadłuba można dosyć łatwo dojechać komunikacją publiczną. W pierwszej kolejności należy dotrzeć do Strzelec Opolskich – najlepiej pociągiem z Gliwic – skąd do Kadłuba dojeżdżają autobusy PKS. Samochodem z Gliwic proponuję jechać autostradą A4 do węzła Nogawczyce, następnie DK 88 do Strzelec Opolskich, z których należy wyjechać ul. 1-go Maja. Dalej gminne drogi prowadzą przez Rozmierkę i Grodzisko do Kadłuba. Adres: Dom Pomocy Społecznej, ul. Zamkowa 5. Odległość: w jedną stronę nieco ponad 50 km. Samochód można zostawić na parkingu przed ogrodzeniem Domu Pomocy Społecznej.
Damian Dąbrowski,
Październik 2009 r.
