Kraj ołomuniecki, powiat Šumperk
(do 1947r. Kolštejn, nazwa niemiecka Goldenstein)
Miejscowość wzmiankowano w 1325 roku. Z tego samego roku pochodzą pierwsze pisane informacje na temat zamku. Twierdzę jednak zapewne wzniesiono już wcześniej w II połowie XIII wieku. Z tego czasu zachowały się fragmenty tzw. Zamku Górnego. W XIV wieku miejscowość wraz z warownią należała do rodziny Wüstehube. Zamek wzniesiono na wzgórzu górującym nad doliną rzeki Branná. Zabudowania otrzymały kształt zbliżony do trójkąta. Warowni towarzyszyły dwa podzamcza. Twierdza miała bardzo obronny charakter, co niestety powodowało bardzo duże ograniczenie ilości miejsca. Mury obronne dochodziły do grubości 3,3 m. Zamek składał się z murów obronnych, bramy wjazdowej, domu mieszkalnego oraz wolno stojącej wieży jako bergfried, pełniącej rolę ostatecznej obrony i schronienia. Do dziś z zamku górnego zachowały się jedynie niewielkie fragmenty. W latach 30. XIV wieku dobra przejęli panowie z Lipy. W 1378 roku zamkiem zarządzał burgrabia Vaclav z Mladějowa. Następnie włości należały do Hynka z Valdštejna, który poległ w czasie wojen husyckich w 1427 roku. Ostatecznie z rąk jego spadkobierców zamek w 1437 roku wykupił Markvart ze Zvole. W rękach rodu ze Zvole warownia została rozbudowana. Po wymarciu kolštenskiej gałęzi rodziny majątki przeszły w ręce panów z Žerotína. Posiadali oni włości od 1570 do 1581 roku, kiedy to nabył je Hynek Bruntálski z Vrbna. Jego syn i następca Jan z Vrbna rozpoczął budowę nowego trzyskrzydłowego zamku w stylu renesansu niemieckiego i holenderskiego. Od 1615 do 1622 roku Branná należała do rodziny Petřvaldští z Petřvaldu. W czasie wojny trzydziestoletniej w 1622 roku włości obejmujące zamek zostały skonfiskowane przez cesarza. Majątek został przekazany jako lenno księciu Karlowi von Liechtenstein (ur. 1569r., zm. 1627r.), stronnikowi Habsburgów, pełniącemu liczne funkcje z cesarskiej administracji, posiadającemu majątki w Austrii, Czechach i na Morawach. W rękach Liechtensteinów zamek pozostał do 1926 roku. W czasach wojny trzydziestoletniej w rozbudowanej twierdzy stacjonowały wojska cesarskie. Następnie zamek nie został odnowiony, ponieważ nie był rezydencją właścicieli, a jedynie służył jako siedziba zarządcy dóbr. Założenie niszczyły pożary, m.in. w 1770 i 1926 roku. Po tym ostatnim Liechtensteinowie sprzedali zabytek miastu. Zabudowania pełniły bardzo różne funkcje, w tym mieszkalne, kina, garnizonu armii czechosłowackiej. Po 1945 roku zamek stał się własnością państwa. Zabudowania powoli niszczały. W 1965 roku rozebrano tzw. Czarną Wieżę, ponieważ groziła zawaleniem. Z czasem rozpoczęto prace zabezpieczające. Planowano w zamku urządzić magazyn leków, do czego ostatecznie nie doszło. Obecnie zabytek jest własnością prywatną. W zamku mieści się hotel i restauracja. Część zabudowań można zwiedzać. Renesansowy zamek dolny i średni posiada elewacje ozdobione dekoracją sgraffitową, we wnętrzach zachowały się oryginalne ozdoby sztukatorskie i freski.
Zamek przed 1945 rokiem
Zamek Branná
Oficjalna strona obiektu
https://chateaugoldenstein.com/pl/uvodni-stranka-polski/
Ceny biletów w 2024 roku: dorośli 90 Kč, dzieci 45 Kč, dzieci do 10 roku życia za darmo
Wnętrza zamku
Branná znajduje się w północnych Morawach, około 40 kilometrów na południowy-zachód od polsko-czeskiej granicy. Dojazd z przejścia granicznego Głuchołazy-Mikulovice drogą nr 44 do Jesionika i dalej drogą nr 369 prowadzącą do Branny.
Dokładna lokalizacja zamku:
50.151087686269285, 17.012073048486585
Branná to obecnie niewielka wieś. Kiedyś jednak było to miasto. Warto zwrócić uwagę nie tylko na zamek, ale również inne zabytkowe zabudowania w miejscowości.
Damian Dąbrowski,
Lipiec 2024r.
Branná, dawne miasto, kościół, ratusz
