Powiat zawierciański, gmina Włodowice
Miejscowość położona na terenie Małopolski zachodniej, na skutek podziałów administracyjnych Polski po 1945r. znalazła się w województwie śląskim, jednak historycznie nie jest związana ze Śląskiem.
W 1327r. wioska została nadana przez króla Władysława Łokietka klasztorowi kanoników laterańskich w Mstowie. W tym czasie zamek w Morsku jeszcze nie istniał. Początki dziejów warowni są bardzo niejasne, ale przyjmuje się, że powstała ona w drugiej połowie XIV wieku z inicjatywy króla Kazimierza Wielkiego, księcia Władysława opolskiego lub rycerza Mikołaja Strzały. Kolejnymi właścicielami zamku byli: Piotr z Marcinowic, Jan z Sieciechowic, Krystyn z Koziegłów, przedstawiciele rodziny Włodków. Następnie warownia należała do Zborowskich, Brzeskich i Giebułtowskich. W XVII w. zrujnowana budowla została opuszczona. W 1927r. zakupił ją architekt Witold Czeczott, który kilka lat później na zamkowej skale wybudował budynek mieszkalny, wykorzystując kamień z oryginalnej średniowiecznej warowni. W ten sposób zabytek został uszkodzony i do dziś pozostaje oszpecony przez to dwudziestowieczne „dzieło”. W czasach Polski Ludowej na terenie obejmującym ruiny zamku utworzono ośrodek wypoczynkowy. W rezultacie wokół powstały kolejne współczesne zabudowania, zmieniając zupełnie otoczenie. W 1961r. przeprowadzono prace konserwacyjne przy ruinach zamku, między innymi nieco podwyższono mury budowli.
Ruiny zamku
Niewielki zamek został wzniesiony z wykorzystaniem warunków naturalnych, na wydłużonym skalnym wzniesieniu. Warownia składała się z zamku górnego i podzamcza. Usytuowany na skale zamek górny tworzyły dwa budynki mieszkalne, dwie baszty i łączący je mur obwodowy. Na terenie podzamcza (zamku dolnego) znajdowały się zabudowania gospodarcze. Ta część warowni otoczona była wałem ziemnym i suchą fosą. Wjazd na jej teren broniła niezachowana baszta.
Zamek w Morsku funkcjonuje w literaturze również pod nazwą Bąkowiec.
Zabytki w Morsku
Do rejestru zabytków w Morsku wpisano ruiny zamku (7.10.1967r., nr rej.: 790/67).
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Morska zapewniają nieliczne autobusy ZKM Zawiercie, kursujące z przystanku Zawiercie dworzec PKP. Do samego Zawiercia można bez problemu dojechać pociągiem relacji Gliwice – Częstochowa, obsługiwanej przez spółkę Koleje Śląskie. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Krakowa do węzła Mysłowice, następnie trasą S1 do Dąbrowy Górniczej i dalej DK796 do Zawiercia. W Zawierciu należy kierować się ulicą Skarżycką do dzielnicy miasta Skarżyce, skąd ulica Wołodyjowskiego prowadzi do Morska. Ruiny zamku znajdują się w lesie za miejscowością. Odległość: z Gliwic w jedną stronę około 90km. Ruiny położone są na terenie Ośrodka Rekreacyjnego „Morsko”, samochód można zostawić na parkingu.
Damian Dąbrowski,
Czerwiec 2012 r.
