Powiat milicki, gmina Cieszków

(nazwa niemiecka: Strebitzko, w latach 1936-1945 Hochrode, Kreis Militsch)

 

 

Brak materiałów źródłowych uniemożliwia podanie nawet w przybliżeniu daty powstania miejscowości. Początki Trzebicka sięgają zapewne średniowiecza, bowiem w 1570r. w wiosce znajdował się już kościół przejęty w tym czasie przez protestantów. Rok później jako właściciel Trzebicka wzmiankowany był Zygmunt Kurzbach. Następnie majątek w miejscowości należał między innymi do Wilhelma von Maltzana (1660r.), Nickischa von Roseneck (1666r.), Katarzyny Ludwiki z Sapiehów (lata 1745-1779) i jej syna kapitana Jana Nepomucena von Lilienhoff und Adelstein (od 1779r.). Od 1834r. właścicielem dóbr była rodzina von Bockelberg. W latach 1845-1872 w Trzebicku wzmiankowano królewskiego szambelana Adolpha von Bockelberga, po którym posiadłość odziedziczył Eugen Friedrich von Bockelberg, znany z dokumentów z 1886 i 1894r. W 1886r. majątek w Trzebicku liczył 858ha powierzchni, w tym 420ha pól uprawnych, 50ha łąk, 10ha łąk, 318ha lasów, 22ha stawów, 38ha parku, dróg i podwórzy gospodarczych. W 1902r. dobra w Trzebicku należały do spadkobierców Eugena Friedricha von Bockelberga, którzy przed 1905r. sprzedali je Pani Marii Gebel. W jej imieniu gospodarstwem zarządzał Wilhelm Gebel. W tym czasie część gruntów (250ha) dzierżawił niejaki Heitkamp. Około 1909r. majątek o powierzchni 859ha nabył Friedrich Schade (ur.1847r., zm.1914r.). Po śmierci Friedricha Schade posiadłość w spadku otrzymała wdowa po nim Pani Maria Schade, z domu Heintel. W latach 1917-1926 folwarkiem zarządzał Fritz Schade, zapewne syn Friedricha i Marii. W 1926r. wydzielono liczący 165ha majątek Dolne Trzebicko (Nieder Stebitzko) i oddano go w dzierżawę Benno Linkemu. Przed 1930r. dobra w Trzebicku przeszły na własność rodziny Linke. W 1930r. właścicielem majątku Ober Strebitzko był Georg Linke, a Nieder Strebitzko należało do Pani Mechthild Linke z domu Schade. Stan ten nie uległ zmianie również w 1937r. W tym czasie posiadłość Górne Trzebicko liczyła 370,5ha powierzchni, w tym 233ha pól uprawnych, 25ha łąk, 3ha pastwisk, 88ha lasów, 2,7ha stawów, 2ha parku, 5ha ogrodu, 11,75ha dróg i podwórzy gospodarczych. Powierzchnia dominium Dolne Trzebicko wynosiła 279,4ha. Po drugiej wojnie światowej majątki zostały przejęte przez państwo polskie. Pałac w Trzebicku wykorzystywano jako budynek mieszkalny. Rezydencja została zniszczona w 1979 roku w wyniku pożaru.

 

Stan ruin pałacu w marcu 2013 roku

 

Ruiny pałacu

Pałac w Trzebicku został wzniesiony w pierwszej połowie XVII w. Rezydencję w znacznym stopniu przebudowano w XIX i XX wieku. Budynek murowany z cegły, potynkowany, zbudowany na rzucie prostokąta, podpiwniczony, dwukondygnacyjny, nakryty był wysokim dachem czterospadowym. Fasada dziesięcioosiowa, z pozornym pięcioosiowym ryzalitem, mieszczącym główne wejście poprzedzone tarasem ze schodami. W narożniku pd.-wsch. wieża, w dolnych kondygnacjach ośmioboczna, wyżej przechodząca w cylindryczną. Układ wnętrz był dwutraktowy z centralną sienią. Do naszych czasów przetrwały mury obwodowe oraz część piwnic nakryta sklepieniami. Ruiny budynku mocno zarośnięte samosiejkami. Do resztek pałacu przylega zdziczały park krajobrazowy oraz zabudowania gospodarcze dawnego folwarku. Trudno określić stan własnościowy zrujnowanego zabytku. Wygląd pałacu z czasów świetności możemy poznać dzięki widokówce z pierwszej połowy XX wieku.

 

Zabytki w Trzebicku

Do rejestru zabytków w Trzebicku wpisano kościół parafialny p.w. św. Macieja (23.02.1959r., nr rej.: 498); zespół pałacowy (23.05.1989r., nr rej.: 621/W): pałac, park, folwark: oficyna nr 15, oficyna nr 20, zabudowania gospodarcze; spichrz (25.02.1966r., nr rej.: 1551).

 

Zabytki na fotografiach z czerwca 2011 roku

 

Informacje praktyczne i dojazd

Dojazd komunikacją publiczną do Trzebicka zapewniają rzadko kursujące autobusy PKS z Gądkowic, Krotoszyna, Milicza i Zdun. Ze względu na trudności ze znalezieniem przesiadki nie polecam tego sposobu dojazdu. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Legnicy do węzła Nowa Wieś Wrocławska (Wrocław Południe), następnie autostradową obwodnicą Wrocławia (A8) i DK5 do Trzebnicy. Z Trzebnicy najlepiej wyjechać DK15 w stronę Krotoszyna. W Cieszkowie z tej ostatniej trasy należy skręcić w prawo w lokalną drogę (u. Grunwaldzka) prowadzącą przez Biadaszkę do Trzebicka. Dawny folwark, ruiny pałacu oraz znajdują się w centrum wioski, w pobliżu kościoła parafialnego. Odległość: z Gliwic w jedną stronę około 255km. Samochód można zaparkować przy kościele.

 

Damian Dąbrowski,

Maj 2012 r., aktualizacja zdjęć marzec 2013r.

 

 

Joomla templates by a4joomla