Powiat średzki, gmina Udanin
(nazwa niemiecka Lohnig, Kreis Striegau, od 1932r. Kreis Neumarkt)
Zabytki w Łagiewnikach Średzkich
Do rejestru zabytków nie wpisano żadnego obiektu w Łagiewnikach Średzkich.
W ewidencji zabytków uwzględniono teren dawnego cmentarza i kilka budynków mieszkalnych oraz gospodarczych (nr 2, 3, 5, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 17).
Miejscowość wzmiankowano w 1217 roku jako Langevnici. Łagiewniki były niewielką wioską przez znaczną część swojej historii związaną z pobliskimi Drogomiłowicami. Od 1669 roku obydwa majątki należały do rodu von Tschammer und Osten. W źródłach z 1785, 1830 i 1845 roku w Łagiewnikach Średzkich wzmiankowano folwark. Pod koniec XIX wieku właścicielem fideikomisu obejmującego obydwa majątki był królewski szambelan, starszy ziemski, porucznik w stanie spoczynku Carl August Conrad baron von Tschammer und Osten. W 1894 roku włości liczyły 420ha, w tym 335ha pól uprawnych, 28ha łąk, 50ha lasów, 7ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. W majątku w Łagiewnikach mieszkał inspektor Friedrich. Jego Ekscelencja Conrad baron von Tschammer und Osten pozostał właścicielem majoratu do około 1917 roku. Od 1898 roku majątek w Łagiewnikach dzierżawił jego syn rotmistrz rezerwy Gotthard baron von Tschammer und Osten. Ojciec mieszkał w rezydencji w Drogomiłowicach, a syn miał siedzibę w Łagiewnikach. Z czasem Gotthard baron von Tschammer und Osten pełnił funkcję generalnego pełnomocnika rodziny do spraw majątków. Około 1921 roku odziedziczył on majorat i przeniósł się do Drogomiłowic. W posiadłości w Łagiewnikach ponownie zamieszkał inspektor. W 1937 roku Gotthard baron von Tschammer und Osten, major, starszy ziemski z Drogomiłowic, pozostawał właścicielem fideikomisu liczącego 415ha, w tym 330ha pól uprawnych, 23ha łąk, 55ha lasów, 0,5ha wód, 4ha parku, 0,5ha ogrodu, 2ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Funkcję inspektora w Łagiewnikach Średzkich pełnił Wiedemann.
Rezydencja w Łagiewnikach początkowo była siedzibą inspektorów prowadzących folwark. Około 1898 roku pałac został rozbudowany przez Gotthard baron von Tschammer und Osten. Rezydencja składała się najprawdopodobniej z dwóch skrzydeł. Jedno z nich – zapewne starsze – było o konstrukcji szkieletowej. W miejscu styku skrzydeł znajdowała się trzykondygnacyjna czworoboczna wieża. Skrzydła były dwukondygnacyjne, z częściowo użytkowym poddaszem, nakrywały je dachy wielospadowe. Pałac ozdabiały boniowane lizeny, opaski wokół okien, gzymsy (między kondygnacjami, wieńczący), szczyty. Przy rezydencji znajdował się niewielki ogród oraz folwark zbudowany wokół prostokątnego dziedzińca.
Źródło: https://polska-org.pl/789097,foto.html?idEntity=5251409 (dostęp: 8.08.2021r.)
Źródło: https://polska-org.pl/5209105,foto.html?idEntity=5251409 (dostęp: 8.08.2021r.)
Po 1945 roku majątek przejęło państwo polskie. W czasach Polski Ludowej zarówno pałac jak i folwark zostały rozebrane. Obecnie w miejscu dawnego majątku znajduje się współczesne gospodarstwo rolne.
Łagiewniki Średzkie położone są około 17 kilometrów na południowy-zachód od Środy Śląskiej. Dojazd do miejscowości lokalnymi drogami przez Ciechów, Cesarzowice, Ujazd Górny i Jarostów. W pobliżu Łagiewnik Średzkich znajduje się na autostradzie A4 zjazd Udanin. Miejsc po dawnym majątku położone jest w centrum wioski, na południe od głównej ulicy.
Dokładna lokalizacja majątku:
51.06479048400484, 16.453410428312555
Damian Dąbrowski,
Sierpień 2021r.
