Powiat grodzki Katowice, dzielnica miasta Katowice
(nazwa niemiecka: Klein-Dombrowka, od drugiej połowy XIX w. Eichenau, Kreis Kattowitz)
Rys historyczny i stan obecny:
Brak informacji źródłowych uniemożliwia zrekonstruowanie najdawniejszych dziejów Dąbrówki Małej. Początki osadnictwa na jej terenie sięgają najprawdopodobniej połowy XV w. Obszar ten należał do księstwa siewierskiego, sprzedanego w 1443 r. przez Wacława I, księcia cieszyńskiego biskupowi krakowskiemu Zbigniewowi Oleśnickiemu. W dokumencie z 1576 r. Dąbrówka Mała występuje jako ziemia niezamieszkała znajdująca się w granicach wsi Milowice. Kolejna wzmianka o Dąbrówce informuje o istnieniu w niej folwarku należącego do opactwa św. Jakuba we Wrocławiu. Z nielicznych wiadomości na temat właścicieli warto odnotować fakt zakupu wioski w 1667 r. przez Jakuba z Czarnocina Czarnkowski, podczaszego dobrzyńskiego. W 1824 r. ma miejsce kolejna znana zmiana właściciela, Dąbrówkę z rąk Kamieńskich wykupuje rodzina Mieroszewskich. Następnie dobra Mieroszewkich należały do rodu von Thiele-Winckler.
Dwór w Dąbrówce Małej został wzniesiony w drugiej połowie XIX w. Ten niezwykle skromny budynek nie był rezydencją Winklerów, lecz siedzibą zarządcy ich majątku. Znacznie bardziej efektowne od niego są dawne zabudowania gospodarcze.
Budynek dworu pozbawiony cech stylowych. Murowany z cegły, potynkowany. Wzniesiony na wysokich piwnicach, na planie prostokąta, parterowy, nakryty dachem dwuspadowym. Fasada pięcioosiowa z centralnie umieszczonym wejściem.
Budynki gospodarcze murowane z kamienia, częściowo zagospodarowane, mieści się w nich między innymi sklep firmy "Arrow" Sp. z o.o. autoryzowanego dealera motocykli Harley-Davidson. Zabudowania podworskie otaczają resztki parku z dwoma alejami kasztanowców. Zespół dworski jest wpisany do rejestru zabytków: nr rejestru: A/1562/94 z 30.12.1994 r.
Adres: Katowice Dąbrówka Mała, ul. Żyzna 1-2.
Informacje praktyczne i dojazd:
Do Dąbrówki Małej można bardzo łatwo dojechać autobusami komunikacji miejskiej KZK GOP. Przy ul. Żyznej, tuż obok zabudowań dawnego folwarku ma przystanek linia nr 657, nieco dalej na przystanku Dąbrówka Mała Skrzyżowanie zatrzymują się liczne autobusy kursujące pomiędzy Katowicami i Sosnowcem. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Krakowa, do węzła Murckowskiego, a dalej trasą S86 w stronę Sosnowca. Z drogi tej trzeba zjechać na węźle z ul. Hallera i Milowicką, od tej ostatniej w prawo odbija ul. Żyzna. Odległość: w jedną stronę około 40 km. Samochód można zaparkować na poboczu drogi lub na parkingu przed sklepem "Arrow" Sp. z o.o.
Damian Dąbrowski,
Luty 2010 r.
