Powiat lubliniecki, gmina Ciasna
(nazwa niemiecka: Schierokau, w latach 1936-45 Breitenmarkt, Kreis Lublinitz)
Rys historyczny i stan obecny:
Pierwsza wzmianka o Sierakowie pochodzi z 1447 roku. W pierwszej połowie XVI w. właścicielem wioski był Jerzy Diwkowski, który toczył spór o granice majątków z właścicielem Boronowa, ostatecznie rozstrzygnięty w 1533 r. Właściciele Sierakowa bardzo często się zmieniali, o wielu nie posiadamy żadnych informacji. Kolejnym znanym posiadaczem majątku był Jan Roużic z Chelmu, który w pierwszej połowie XVII w. ożenił się z Ewą, córką Jana Koschitzkiego z Łagiewnik. W 1679 r. Jerzy Goschitzki właściciel Sierakowa sprzedał Janowi Jerzemu von Blacha sąsiedni Zwóz. Następnie przez dłuższy czas sierakowskie dobra były w rękach rodu Chambres de Cultis. Od drugiej połowy XVIII w. majątek posiadał Chrystian Gottlieb von Jordan (zm. 1811), ostatni męski przedstawiciel tej linii rodu. W 1788 r. jego córka Anna Szarlota wyszła za mąż za Marcina Ludwika Juske (zm. 1833), który w 1800 r. został adoptowany przez teścia, przyjął nazwisko Jordan i dał początek tzw. nowej linii Jordanów. W drugiej połowie XIX w. majątek kupiła rodzina von Kitzing. Kitzingowie wznieśli istniejący do dziś pałac. W 1926 r. ich rezydencja została przejęta przez Oberschleische Landesgesellschaft (Urząd Rolniczy) w Opolu, od którego odkupił ją Artur Pruesler (zm. 1944) ostatni właściciel przed upaństwowieniem majątku. Po drugiej wojnie światowej zdewastowany pałac przekazano Gminnemu Ośrodkowi Kultury w Ciasnej. W 1989 r. zespół parkowo-pałacowy sprzedano Kazimierzowi Parasolowi, który już kilka lat później odsprzedał posiadłość. Nieremontowany pałac w Sierakowie wędruje tak wśród kolejnych właścicieli i powoli popada w ruinę. Teren wokół zabytku nie jest ogrodzony, budynek bez problemu można obejrzeć z zewnątrz.
Pałac
Neobarokowy pałac zbudowany na planie zbliżonym do litery H, składa się z parterowego korpusu i dwóch dwukondygnacyjnych skrzydeł bocznych. Budynek murowany z cegły, potynkowany, podpiwniczony. Nad korpusem dach siodłowy z lukarnami, ponad skrzydłami bocznymi dachy czterospadowe. Fasada (elewacja północna) trzynastoosiowa, z centralnie umieszczonym dwukondygnacyjnym ryzalitem, zamkniętym półkolistym naczółkiem ze spływami. Nad głównym wejściem, w naczółku, znajduje się kartusz herbowy. Przy elewacji krótszej skrzydła wschodniego ryzalit, a w skrzydle zachodnim czworoboczna wieża. Elewacje zachowały pozostałości zdobień: boniowane przyziemie, podziały ramowe za pomocą gzymsów i boniowanych lizen, okna w opaskach, część z nich (pierwsza kondygnacja skrzydeł bocznych) z trójkątnymi naczółkami. W korpusie zmieniono układ wnętrz, skrzydła boczne pozostawiono trzytraktowe. W zdewastowanych wnętrzach pozostały resztki dekoracji sztukatorskiej sufitów.
Informacje praktyczne i dojazd:
Do Sierakowa Śląskiego można bez problemu dojechać komunikacją publiczną. W miejscowości znajduje się stacja kolejowa na linii Tarnowskie Góry – Kluczbork. Zatrzymują się na niej pociągi wyjeżdżające z Katowic oraz Tarnowskich Gór. Do Sierakowa Śląskiego można dojechać również PKS-em z Olesna i Lublińca. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic DK 78 do Tarnowskich Gór, następnie DK 11 w stronę Poznania, Sieraków Śląski leży przy tej drodze. Pałac znajduje się przy bocznej drodze na prawo od tej trasy. Odległość: w jedną stronę nieco ponad 70 km. Na miejscu samochód można zostawić na poboczu drogi.
Damian Dąbrowski,
Grudzień 2009 r.
