Powiat lubliniecki, gmina Ciasna
(nazwa niemiecka Wendzin, w latach 1936-45 Windeck, Kreis Lublinitz)
Rys historyczny i stan obecny:
Pierwsza wzmianka o Wędzinie pochodzi dopiero z 1679 r. Założenie wioski miało miejsce zapewne dużo wcześniej, lecz brak informacji w źródłach uniemożliwia opisanie jej dziejów. Wędzina na przełomie XVII i XVIII w. była własnością rodziny von Gaschin, a następnie rodu Rouzitz de Helm. Ostatnim prywatnym właścicielem majątku przed 1945 rokiem był Bernard von Studnitz.
Klasycystyczny pałac został wzniesiony w II połowie XIX w., przebudowany w XX w. Budynek murowany z cegły, potynkowany, wzniesiony na planie prostokąta, podpiwniczony, trójkondygnacjowy, z mieszkalnym poddaszem, nakryty wysokim dachem czterospadowym z lukarnami. Fasada (elewacja południowo-zachodnia) dziesięcioosiowa, z centralnym dwuosiowym ryzalitem, z podcieniem w przyziemiu. Elewacja ogrodowa trzynastoosiowa z ryzalitem pozornym na osi, ponad wejściem taras podtrzymywany przez cztery filary. Do wejścia prowadzi podjazd oraz schody. Obydwa ryzality zamykają trójkątne naczółki. Elewacje pałacu zachowały dawne zdobienia, uproszczone pilastry, obramowania okien, gzymsy nad oknami drugiej kondygnacji, płyciny między oknami, boniowane przyziemie ryzalitu fasady, wydatny gzyms wieńczący. Pałac zachował trzytraktowy układ wnętrz, z korytarzem między traktami i holem ze schodami usytuowanym na osi budynku. Zabytek obecnie jest własnością prywatną, teren wokół ogrodzono, obowiązuje zakaz wejścia, nie ma możliwości zwiedzania, obiekt można tylko zobaczyć z zewnątrz, z większej odległości.
Zabytki w Wędzinie
Do rejestru zabytków w Wędzinie wpisano zespół pałacowo-parkowy, 2 poł. XIX w. (nr rej.: A/542/92 z 2.07.1992r.): pałac, park.
Informacje praktyczne i dojazd:
Do Wędziny można dojechać komunikacją publiczną, choć nie jest to łatwe. Najpierw trzeba dotrzeć pociągiem z Katowic lub Tarnowskich Gór do Lublińca bądź Olesna. Z tych dwóch miejscowości do Wędziny kursują autobusy PKS, jednak tyko w dni robocze. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic DK 78 do Tarnowskich Gór, następnie DK 11 w stronę Poznania, za miejscowością Ciasna trzeba skręcić w prawo w lokalną drogę do Wędziny. Pałac znajduje się wśród zabudowań dawnego folwarku, na prawo od drogi. Odległość: w jedną stronę niecałe 75 km. Na miejscu samochód można zostawić na poboczu drogi.
Damian Dąbrowski,
Grudzień 2009 r.
