Powiat rybnicki, gmina Czerwionka-Leszczyny
(nazwa niemiecka: Pallowitz, Kreis Rybnik)
Rys historyczny i stan obecny:
W centrum miejscowości, na niewielkim wzniesieniu, na skraju parku krajobrazowego znajduje się XIX -wieczny dwór. Zbudowany został między 1860-1880r. w stylu klasycystycznym. Na planie zbliżonym do prostokąta, parterowy, podpiwniczony, na wysokich piwnicach sklepionych żaglasto. Nakryty dachem mansardowym z powiekami, wyremontowanym w 1995r. Fasada 7-osiowa, z pozornym 3 osiowym, piętrowym ryzalitem środkowym. W 7-osiowej elewacji ogrodowej bliźniaczy ryzalit flankowany jest ośmiobocznymi, piętrowymi wieżyczkami. We wszystkich elewacjach przetrwały resztki podziałów. Układ wnętrz jest trzytraktowy, symetryczny, z dużą sienią na osi. Z dawnego wyposażenia przetrwały tylko zabytkowe piece kaflowe. Ostatnimi właścicielami dworu przed 1945r. byli przedstawiciele rodziny von Thiele-Winckler. W czasach Polski Ludowej w budynku urządzono mieszkania, kawiarnię oraz oddział poczty. W latach 90-tych XX w. ze względu na stan techniczny obiektu wysiedlono ostatnich mieszkańców i odtąd dwór należący do gminy Czerwionka-Leszczyny stał pusty.
Fotografie zabytku z 2008 roku
W drugiej połowie 2009r. samorząd gminy sprzedał zabytek prywatnemu inwestorowi. Nowy właściciel zamierza urządzić w nim centrum hotelowo-konferencyjne. W 2011r. w budynku prowadzono drobne prace remontowe. W połowie 2012r. przystąpiono do wymiany dachu.
Zdjęcia wykonane w czasie remontu dworu w lipcu 2012 roku
Niestety prace remontowe zakończyły się na wymianie dachu. W listopadzie 2014 roku w budynku nie prowadzono żadnych robót. Obiekt pozostawał zabezpieczony przed wejściem osób niepowołanych.
Poniżej zdjęcia z listopada 2014r.
W sąsiedztwie rezydencji znajduje się dawna oficyna dworska, wybudowana w I poł. XIX w., podobnie jak dwór w stylu klasycystycznym.
Zabytki w Palowicach
Do rejestru zabytków w Palowicach wpisano kościół filialny p.w. Świętej Trójcy (5.02.1966r., nr rej.: 563/66); zespół dworski: dwór i park (15.03.1966r., nr rej.: 597/66) oraz oficynę (15.03.1966r., nr rej.: 598/66); wieżę gichtową dawnej huty „Waleska” (17.03.1966r., nr rej.: 599/66).
Informacje praktyczne i dojazd:
Do Palowic można dojechać komunikacją publiczną, jednak nie jest to łatwe. Najpierw trzeba dotrzeć do Czerwionki, dzielnicy miasta Czerwionka-Leszczyny. W Czerwionce zatrzymują się pociągi relacji Katowice – Rybnik, przez miejscowość przejeżdża również autobus KZK GOP nr 194 Gliwice – Leszczyny. Z Czerwionki możemy dojechać do Palowic PKS-em (kilkanaście kursów, tylko w dni robocze) lub autobusem MZK Jastrzębie-Zdrój nr 312 (tylko kilka kursów, ale jeździ również w soboty). Najlepiej wysiąść w centrum Palowic, na przystanku Palowice skrzyżowanie, skąd jest bardzo blisko do dworu. Wybierającym podróż samochodem proponuję jechać z Gliwic DK 78 w kierunku Rybnika, następnie w miejscowości Nieborowice należy skręcić w lewo i dalej jechać cały czas prosto DK 924 w kierunku Żor. Na rondzie w centrum Czerwionki trzeba opuścić tę drogę i skierować się do Bełku (ul. Parkową), gdzie należy przeciąć DK 925 i jechać prosto drogą lokalną do Palowic. W jedną stronę około 28 km. Na miejscu można zostawić samochód na niewielkim placu przed dworem.
Damian Dąbrowski
Maj 2009 r., aktualizacje zdjęć i tekstu: lipiec 2012r. i listopad 2014r.