Powiat tarnogórski, gmina Zbrosławice
(nazwa niemiecka: Wieschowa, w latach 1936-1945 Randsdorf, Kreis Tarnowitz)
Rys historyczny i stan obecny:
Pałac wzniesiony w połowie XVII w. przez rodzinę Grotowskich. W kolejnych wiekach należał m.in. do rodziny von Donnersmarck, wielokrotnie przebudowywany, również po II wojnie światowej, obecnie pozbawiony jest cech stylowych.
Rezydencja murowana z cegły, otynkowana, wzniesiona na planie wydłużonego prostokąta z czworobocznymi wieżami w narożnikach elewacji pn. Budynek podpiwniczony, na wysokich piwnicach, sklepionych kolebkowo, dwukondygnacjowy, obecnie nakryty płaskim dachem dwuspadowym. Fasada dziewięcioosiowa, ze śladami podziałów za pomocą pilastrów i gzymsów. Centralnie umieszczone wejście, wg Katalogu Zabytków Sztuki w latach 60-tych XX wieku ujęte było kamiennym portalem, zamkniętym łukiem półkolistym, ponad portalem znajdował się trójkątny przyczółek. Dziś po portalu nie ma śladu, pozostał tylko wspomniany przyczółek. Pozostałe elewacje pozbawione detali architektonicznych, ze zmienionym układem otworów okiennych. Na parterze na osi sień nakryta sklepieniem klasztornym z lunetami, w części pomieszczeń oryginalne sklepienia klasztorne z lunetami, kolebkowe z lunetami oraz kolebkowe.
Pałac zamyka od południa dziedziniec gospodarczy, wokół którego znajdują się budynki dawnego folwarku wzniesione na przełomie XVIII i XIX w. W okresie Polski Ludowej w pałacu znajdowały się biura dyrekcji miejscowego PGR-u. Obecnie budynki gospodarcze są użytkowane, natomiast pałac nie jest zamieszkany, obiekt w złym stanie technicznym. Zespół pałacowo-folwarczny w Wieszowie stanowi własność prywatną, całość jest ogrodzona, nie ma możliwości zwiedzania obiektu, ze względu na dużą ilość otaczających budynków pałac trudno zauważyć. Przyszłość dawnej rezydencji Grotowskich jest bardzo niepewna, widać że właściciel nie ma pomysłu bądź środków na zagospodarowanie obiektu.
Zabytki w Wieszowie
Do rejestru zabytków w Wieszowie wpisano pałac, XVII-XIX w. (nr rej.: 653/66 z 2.05.1966r.).
Informacje praktyczne i dojazd:
Do Wieszowy można dojechać autobusami KZK GOP nr 132 i 184 z Bytomia. Do Bytomia dotrzemy autobusem 850 lub pociągiem z Gliwic, autobusami 820,830 lub pociągiem z Katowic. Samochodem z Gliwic najlepiej jechać DK 78 w kierunku Tarnowskich Gór, na skrzyżowaniu z DK 94 należy skręcić w lewo i jechać w kierunku Pyskowic. Folwark znajduje się na południe od tej drogi, na końcu wioski. W jedną stronę około 15 km. Samochód można zaparkować na niezagospodarowanych terenach dawnego PGR-u, bardzo blisko pałacu.
Damian Dąbrowski,
Maj 2009 r.
