Powiat oleśnicki, gmina Dobroszyce
(nazwa niemiecka: Carlsburg Döberle, Kreis Oels)
Pierwsza wzmianka o miejscowości: 1150r.
Od 1150r. Dobra była własnością benedyktynów z klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu. Bulla papieża Innocentego III z 1201r. potwierdziła nadanie wioski na rzecz zakonu. W nieznanych okolicznościach Dobra przeszła w ręce książąt oleśnickich. W latach 1631-1632 książę oleśnicko-ziębicki Karol Fryderyk Podiebrad wzniósł w miejscowości dwór, w którym ulokował archiwum. Od imienia fundatora dwór nazywano Carlsburg, z czasem nazwa ta przyjęła się jako określenie jednego z majątków w wiosce. Według jednej z teorii budynek po 1673r. miał być siedzibą wdów po władcach Oleśnicy, jednak na przestrzeni następnych dwustu lat dwór częściej wykorzystywano jako budynek gospodarczy (magazyn, spichlerz) niż rezydencję. W rękach książąt oleśnickich posiadłości w Dobrej pozostały do 1884r. kiedy to wraz ze śmiercią księcia Wilhelma wygasła linia Welfów nazywana Braunschweig-Oels. Następnie obydwa majątki – Carlsburg i Döberle – wchodziły w skład dóbr tronowych dynastii Hohenzollernów. W 1886r. ich właścicielem był książę Friedrich Wilhelm Victor August Ernst von Hohenzollern, a dzierżawcą Erwin Seeliger. W 1894r. dobra Carlsburg (311ha) i Döberle (196ha) dzierżawił Edwin Seeliger, a w 1905r. jego spadkobiercy. Następnie przed 1909r. dzierżawcą obydwu majątków został Kurt Fischer. W latach 1909-1910 powiększył on i odnowił mocno zdewastowany dwór w Dobrej. Po śmierci Kurta Fischera (przed 1921r.) posiadłość dzierżawili jego spadkobiercy. W latach dwudziestych XX w. obydwa majątki (w sumie 306ha) wchodzące dotąd w skład dóbr rodziny von Hohenzollern nabyła rodzina Renner. W 1930r. ich właścicielką była pani Karola Renner z domu Zehe. W 1937r. majątki Carlsburg i Döberle, w dalszym ciągu liczące 306ha, należały do firmy Siedlungsges Bauernland A.G. i L. z Berlina. Po drugiej wojnie światowej dobra zostały znacjonalizowane. Dwór w Dobrej początkowo wykorzystywany był jako dom repatrianta, a następnie ośrodek pracy twórczej. Kolejnym użytkownikiem zabytku w czasach Polski Ludowej była szkoła podstawowa. Obecnie dwór jest własnością prywatną. Odnowiony budynek chociaż nie jest typowym hotelem posiada kilkadziesiąt miejsc noclegowych. Obiekt nadaje się na zorganizowanie konferencji, szkoleń oraz imprez towarzyskich. Bez problemu można zobaczyć dwór z zewnątrz oraz pospacerować po otaczającym go parku.
Dwór
Renesansowy dwór zbudowany w latach 1631-1632. W 1633r. powiększony o wieżę. Na przestrzeni wieków kilkukrotnie przebudowywany i przekształcany, m.in. na magazyn, spichlerz. W latach 1909-1910 odnowiony i rozbudowany w stylu neobarokowym przez architekta Templina według planów Struckmanna, inspektora budowlanego cesarza niemieckiego. Budynek murowany z kamienia i cegły, potynkowany, wzniesiony na planie prostokąta, podpiwniczony, parterowy, z zagospodarowanym poddaszem, nakryty dachem mansardowym z lukarnami. Fasada (elewacja północna) ośmioosiowa z centralnym głównym wejściem poprzedzonym niewielkim tarasem ze schodami. W narożniku południowo-wschodnim okrągła trzykondygnacyjna baszta, wzmocniona wydatnymi szkarpami. Elewacje ozdobione boniowaniem, z oknami w prostokątnych opaskach. Układ wnętrz dwutraktowy, z centralnie usytuowaną sienią. W pomieszczeniach piwnic zachowane sklepienia kolebkowe.
Zabytki w Dobrej
Do rejestru zabytków w Dobrej wpisano zespół dworski (27.12.1984r., nr rej.: 557/W): dwór i park z drugiej połowy XIX w.
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Dobrej zapewniają autobusy PKS kursujące z Jaksonowic, Oleśnicy i Wrocławia. Ze względu na możliwość przesiadki wybierając się w drogę z Górnego Śląska najlepiej skorzystać z wariantu dojazdu przez Oleśnicę. Do miasta można dotrzeć pociągiem między innymi z Kluczborka i Wrocławia. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Legnicy do węzła Bielany Wrocławskie, a następnie trasą E67 (DK8) w stronę Poznania. W miejscowości Borowa należy skręcić z tej trasy w lewo w lokalną drogę prowadzącą do Dobrej przez Stępin. Dwór znajduje się na początku miejscowości, na lewo od drogi. Odległość: w jedną stronę około 200 km. Na miejscu samochód można zostawić na parkingu obok zabytku.
Damian Dąbrowski,
Listopad 2011 r.
