Powiat lubliniecki, gmina Kochanowice
(nazwa niemiecka: Kochanowitz, Kreis Lublinietz)
Rys historyczny i stan obecny:
Pierwsza informacja o Kochanowicach pochodzi z 1358 r., kiedy to książę strzelecki Albert przekazał zamek w Droniowicach wraz z okolicznymi wioskami Merbotowi Swentopolconisowi, synowi starosty Stefana z Żyrowej. Właściciele majątku często się zmieniali, Kochanowice należały między innymi do: Jana Krczana, Jana Pruskowskyego, Henryka Wirbskiego, Piotra Bujakowskiego oraz znanych śląskich rodów szlacheckich: Żyrowskich i Kochcickich. Po konfiskacie dóbr Andrzeja Kochcickiego przez cesarza w 1629 r., Kochanowice nabył Fryderyk von Blacha, który następnie odsprzedał je Mikołajowi Filipowi von Rauthen. W 1817 r. majątek kupił Sylwiusz von Aulock. Dobra w rękach jego rodziny pozostały do 1929 r., kiedy to Okręgowy Urząd Ziemski w Katowicach zatwierdził parcelację majątku. W trzy lata później w pałacu urządzono po raz pierwszy placówkę oświatową, którą pozostał także po odnowie w 1945 roku. Obecnie mieści się w nim szkoła podstawowa i gimnazjum. Możliwość zwiedzania zabytku jest mocno ograniczona.
Klasycystyczny pałac wzniesiony na rzucie prostokąta, murowany, potynkowany, dwukondygnacyjny, podpiwniczony, nakryty dachem mansardowym. Fasada (elewacja wschodnia) jedenastoosiowa, z centralnym trzyosiowym, trzykondygnacyjnym ryzalitem. Ponad wejściem kartusz herbowy, prawdopodobnie rodziny von Aulock. Elewacja ogrodowa powtarza układ fasady, przy czym ryzalit jest poprzedzony tarasem, wspartym na czterech filarach. Wygląd pałacu uproszczony, zapewne po niedawno przeprowadzonym remoncie. Przyziemie wykończone cegłą klinkierową, okna w prostokątnych opaskach, na drugiej kondygnacji z gzymsami i naczółkami. W wyższych kondygnacjach ryzalitów podział za pomocą pilastrów (fasada) i lizen (elewacja ogrodowa). Zachowany dwutraktowy układ wnętrz, z korytarzem między traktami i klatką schodową we wschodnim ryzalicie. Za wyjątkiem sieni sklepionej kolebkowo z lunetami, w pozostałych pomieszczeniach płaskie stropy, w niektórych sufity z fasetami. Od północy do pałacu dobudowano parterowy budynek łączący go z nowszymi zabudowaniami szkoły.
Adres: ul. Szkolna 1.
Informacje praktyczne i dojazd:
Do Kochanowic jest bardzo dobry dojazd komunikacją publiczną. W miejscowości często zatrzymują się autobusy kursujące pomiędzy Częstochową a Lublińcem. Z Katowic bez problemu można dostać się pociągiem zarówno do obu tych miejscowości. Z Gliwic kursują pociągi do Częstochowy, oraz autobusy KZK GOP nr 80 i 112 do Tarnowskich Gór, skąd wyruszają pociągi do Lublińca. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic DK 78 do Tarnowskich Gór, a następnie DK 11 w kierunku Poznania. W Lublińcu należy skręcić w prawo w DK 46 do Częstochowy, Kochanowice są położone przy tej trasie. Samochód można zostawić na parkingu przy sklepie, blisko pałacu. Adres: ul. Szkolna 1. Odległość: w jedną stronę około 60 km.
Damian Dąbrowski,
Grudzień 2009 r.
