Powiat świdnicki, gmina Świdnica
(nazwa niemiecka Nieder Giersdorf, Kreis Schweidnitz)
Zabytki w Miłochowie
Do rejestru zabytków w Miłochowie nie został wpisany żaden obiekt.
W ewidencji zabytków uwzględniono m.in. dawny dwór obecnie dom mieszkalny nr 4 (dawna sołtysówka) ; zespół folwarku nr 24 (dawny Erbhof): budynek mieszkalny, budynek mieszkalno-gospodarczy, obora, obora z magazynem, stodoła.
Miejscowość wzmiankowano w 1368 roku jako Gerhardisdorff. Wieś składała się z trzech części. Pierwszy dział w 1378 roku księżnę Agnieszkę świdnicka (zm.1392r.) podarowała Hansowi Plazmeistrowi, burmistrzowi Świdnicy. Następnie majątek należał do jego potomków, a wreszcie w 1446 roku został własnością rady miasta. Drugą posiadłość już w 1350 roku z rąk księcia Bolka II Małego (zm.1368r.) otrzymali Johann i Nikolaus synowie Petsche Popensa. Następnie dobra należały m.in. do Heinricha von Beczow, Jana von Leuchtenburg, Marii Geburt. Ostatecznie w XVI wieku zostały przejęte przez miasto Świdnicę. Trzecią posiadłość w Miłochowie książę Bolko II w 1366 roku przekazał Nitsche Hanemanowi i Hansowi Probsthannowi. Następnie folwark nabyli bracia von Kurzbach. Włości należały również do rodów von Schweinchen, von Nimptsch, von Seidlitz, von Gellhorn. W 1574 roku po zakupie tego działu przez radę miejską, cała miejscowość została własnością kamery Świdnicy. W 1785 roku w Miłochowie znajdował się szkoła, 11 gospodarstw kmieci, 7 zagrodników, 5 chałupników. Wieś liczyła 191 mieszkańców. Wszystkie trzy części Miłochowa pozostawały własnością miasta Świdnica. W 1830 roku w miejscowości wzmiankowano 30 domów, wolne sołectwo, 228 mieszkańców, w tym 9 katolików, ewangelicką szkołę, cegielnię. W opisie Miłochowa z 1845 roku wymieniono 35 domów, wolne sołectwo, 275 mieszkańców, w tym 35 katolików, ewangelicką szkołę, cegielnię. Dobra pozostawały własnością kamery miasta Świdnicy. W II połowie XIX wieku majątek został rozparcelowany i wyprzedany miejscowym gospodarzom, nie był wzmiankowany w kolejnych księgach adresowych. W kolejnych latach w Miłochowie pozostały dwie większe posiadłości: dziedziczne sołectwo (nr 1) i Erbhof nr 9/19.
Majątki w Miłochowie w I połowie XX wieku
Źródło: https://polska-org.pl/6797342,foto.html?idEntity=506155 (dostęp: 11.09.2022r.)
Dziedziczne sołectwo:
Ponoć od 1745 roku było własnością rodziny Hanke. W 1894 roku wzmiankowano porucznika Paula Hanke. Majątek liczył 152,7ha, w tym 139,3ha pól uprawnych, 8,7ha łąk, 3,3ha lasu, 0,4ha wód, 1ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Porucznik Paul Hanke zmarł około 1917 roku. W 1921 roku właścicielami posiadłości było już jego spadkobiercy, funkcje opiekuna pełniła Pani Johanna Hanke. Gospodarstwem przez kilka lat zarządzał inspektor Richard Schild. W 1930 roku zastąpił go Herbert Hanke, zapewne syn Paula i Johanny. Pozostał on administratorem przynajmniej do 1937 roku. Dobra miały powierzchnię 165ha, w tym 151ha pól uprawnych, 8,5ha łąk, 3ha lasu, 0,5ha pastwisk, 2ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków.
Erbhof nr 9/19
Według różnych źródeł posiadłość należała do rodziny Weitz od 1668 bądź 1800 roku. W 1894 roku właścicielem majątku o powierzchni 65,5ha był Paul Weitz. W 1917 roku włości liczyły 65,5ha, w tym 58ha pól uprawnych, 4,7ha łąk, 1ha lasu, 1,8ha ogrodu, dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków.
Paul Weitz był wzmiankowany w dokumentach do 1930 roku. W 1937 roku właścicielem majątku był Wilhelm Weitz. Powierzchnia dóbr wynosiła 76,25ha, w tym 68,75ha pól uprawnych, 4,2ha łąk, 0,5ha pastwisk, 1ha lasu, 1,8ha ogrodu, dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków.
Po 1945 roku siedziby obydwu posiadłości wykorzystywano jako wielorodzinne budynki mieszkalne. W majątku Erbhof mieszka obecnie m.in. sołtys. Stan zachowania posiadłości wydaje się lepszy niż dawnego dziedzicznego sołectwa. Pomiędzy majątkami plac zabaw i niewielkie zadrzewienie, być może w miejscu dawnego ogrodu.
Zdjęcia przedstawiają centrum Miłochowa i dawny majątek dziedzicznego sołectwa. Dopiero na ostatniej fotografii znajduje się dawny majątek Erbhof.
Miłochów położony jest około 7 kilometrów na wschód od Świdnicy. Dojazd lokalną drogą przez Jagodnik (ul. Kopernika). Obydwa majątki znajdują się blisko siebie w południowej części Miłochowa, po dwóch przeciwnych stronach ulicy. Dokładna lokalizacja dziedzicznego sołectwa (nr 4a-b):
50.836371827365134, 16.546932181367705
Dokładna lokalizacja majątku Erbhof (nr 24):
50.83519681852573, 16.54741660507725
Damian Dąbrowski,
Wrzesień 2022r.