Powiat milicki, gmina Milicz
(nazwa niemiecka: Pinkotschine, następnie od nazwy folwarku Neuwalde, Kreis Militsch)
Rys historyczny i stan obecny:
W 1787r. właścicielką Piękocina była Pani baronowa von Dollen. W wiosce wzmiankowano folwark, pański dom, budynek szkolny, 21 gospodarstw zagrodników, 6 gospodarstw chałupników. W sumie 36 domów zamieszkiwało 156 osób, a część miejscowości nosiła nazwę Neuwalde. W 1830 roku majątek w Piękocinie wchodził w skład dóbr rodziny von Maltzan. W Piękocinie znajdował się pałac, folwark, wolne sołectwo, dwa wiatraki. W 40 domach mieszkało 301 osób, w tym 11 wyznania katolickiego. Katolicy i ewangelicy należeli do kościołów w Miliczu. W 1845 roku właścicielem posiadłości w Piękocinie był Pan Langner. Wioska liczyła 326 mieszkańców, w tym 26 katolików. Przynależność parafialna nie uległa zmianie. W Piękocinie wzmiankowano 43 domy, ewangelicką szkołę (działającą od 1746 roku), wolne sołectwo, dwa wiatraki. W części miejscowości o nazwie Neuwald znajdował się pałac i drugi folwark. Na folwarkach hodowano m.in. 500 sztuk owiec merynosów. Informacje o niewielkim majątku w Piękocinie rzadko pojawiały się w kolejnych księgach adresowych. W 1905 roku właścicielem dóbr o powierzchni 100ha był Karl Kerger. W 1912 roku majątek rycerski należał do Augusta Ristau i liczył 141ha, w tym 76ha pól uprawnych, 20ha łąk, 1ha pastwisk, 0,5ha stawu, 27ha lasów, 3ha parku i ogrodu, 12ha dróg, 1,5ha podwórzy gospodarczych. W 1921 roku posiadłość znajdowała się pod zarządem komisarycznym. W 1930 i 1937 roku właścicielem dóbr był Liedelt-Schadenberg. Powierzchnia majątku i sposób użytkowania nie zostały zmienione. Po drugiej wojnie światowej dobra przejęło państwo polskie. Powrócono do nazwy Piękocin, przy czym właściwa część wioski bywa dziś nazywana Stary Piękocin, a dawny folwark Neuwalde – Nowy Piękocin. Rezydencja w Piękocinie w czasach Polski Ludowej nie była użytkowana. Budynek szybko niszczał, w 1959 roku jego stan zachowania określano na 40%. W 1969 roku częściowo rozebrany pałac kwalifikowano do całkowitej rozbiórki. Obecnie po budynku pozostały fragmenty ścian przyziemia. Na południe od pałacu znajdował się dziedzinie folwarczny. Do dziś przetrwały dwa pofolwarczne budynki, tworzące pierzeję zachodnią i południową.
Pałac
Rezydencję w Piękocinie wzmiankowano już 1787 roku. Prawdopodobnie był to pierwotny dwór, stanowiący później skrzydło wschodnie pałacu. Kolejne wzmianki o siedzibie szlacheckiej pochodzą z 1830 i 1845 roku. Losy pałacu nie są jasne. Trudno określić zarówno czas jego rozbudowy jak też przyczynę zniszczenia. Według różnych źródeł rezydencja została uszkodzona w czasie drugiej wojny, bądź też przetrwała działania zbrojne bez szwanku. Wobec braku przekazów ikonograficznych nie sposób odtworzyć wyglądu zniszczonego budynku. Przedwojenne mapy na których był zaznaczony, pozwalają stwierdzić jedynie, że pałac posiadał trzy skrzydła rozłożone na rzucie podkowy.
Zabytki w Piękocinie
Do rejestru zabytków nie wpisano żadnego obiektu w Piękocinie. W ewidencji zabytków znalazł się m.in. zespół dworsko-folwarczny (nr 12-13): ruina dworu (nr 13), oficyna mieszkalno-gospodarcza (nr 12), oficyna gospodarcza (nr 12) i jeszcze jedna oficyna gospodarcza. W miejscowości prawdopodobnie miała miejsce zmiana numeracji budynków nie uwzględniona w ewidencji zabytków. Obecnie zachowane zabudowania pofolwarczne mają nr 37.
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Piękocina zapewniają rzadko kursujące autobusy PKS Wołów na trasie z Milicza do Sułowa. Ze względu na trudności ze znalezieniem przesiadki nie polecam tego sposobu dojazdu. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Legnicy do węzła Wrocław Południe, następnie autostradową obwodnicą miasta (A8) do węzła Wrocław Północ i dalej DK5 w stronę Poznania. Z tej ostatniej trasy należy skręcić w prawo do Trzebnicy i kontynuować podróż DK15 w kierunku Krotoszyna. W Miliczu z DK15 trzeba skręcić w lewo w ul. Sułowską (DK439), a następnie na początku Świętoszyna z DK439 należy zjechać w prawo w lokalną drogę prowadzącą do Piękocina. Odległość: w jedną stronę z Gliwic około 240km, z Wrocławia około 65km. Pozostałości zespołu dworsko-folwarcznego znajdują się w południowej części miejscowości, na lewo od głównej drogi. Samochód można zaparkować na terenie dawnego dziedzińca folwarcznego, w pobliżu posesji nr 37.
Damian Dąbrowski,
Czerwiec 2014 r.
