Powiat oświęcimski, gmina Oświęcim
Pałac w Rajsku został zbudowany około połowy XVIII w. dla rodziny Bobrowskich, właścicieli majątku w miejscowości. W trzecim ćwierćwieczu dziewiętnastego stulecia na zlecenie rodziny Zwillingów, która kupiła dobra w Rajsku, rezydencja została przebudowana w stylu neogotyckim. Kolejna przebudowa miała miejsce po 1914 roku. Niedługo przed wybuchem drugiej wojny światowej pałac nabył Karol Gaździca. W czasie wojny niemieckie władze okupacyjne urządziły w budynku Instytut Higieny związany z obozem koncentracyjnym w Oświęcimiu. W Polsce Ludowej przez wiele lat zabytek nie był zagospodarowany, dopiero w 1965 roku przeznaczono budynek na oddział szpitala psychiatrycznego. Obecnie w dawnej rezydencji funkcjonuje Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej. Obiekt można zobaczyć tylko z zewnątrz. Do pałacu przylegają resztki parku krajobrazowego.
Zabytki w Rajsku:
Do rejestru zabytków w Rajsku wpisano zespół pałacowy (17.11.1972 r., nr rej.: A-395 oraz 24.05.1978 r., nr rej.: A-286/78): pałac i park.
Informacje praktyczne i dojazd:
Dobry dojazd komunikacją publiczną do Rajska zapewniają busy firmy „Konkret-Bus” kursujące pomiędzy Bielskiem – Białą a Oświęcimiem. Ze względu na łatwiejszą przesiadkę osobom podróżującym z Górnego Śląska polecam dojazd przez Bielsko. Wybierającym dojazd własnym samochodem proponuje jechać z Gliwic DK 44 do Oświęcimia i następnie DK 933 w kierunku Pszczyny. Ta ostatnia trasa prowadzi przez Rajsko, pałac znajduje na prawo od niej. Odległość: w jedną stronę około 55 km. Na miejscu znajduje się parking, na którym można zostawić samochód.
Damian Dąbrowski,
Maj 2011 r.
