Powiat gliwicki, gmina Rudziniec
(nazwa niemiecka: Rudzinitz, w latach 1936-1945 Rudgershagen, Kreis Tost-Glewitz)
Rys historyczny i stan obecny:
Wioska w latach 1787-1833 była siedzibą jednej z linii rodziny von Groeling z Pniowa. Brakuje jednak jakichkolwiek informacji o wyglądzie ich rezydencji. W 1846r. miejscowość przeszła w ręce rodziny von Ruffer-Rother, która ufundowała neoklasycystyczny pałac, zbudowany przed 1860r. Pożar w 1874r. zniszczył znaczną część wioski, nie oszczędzając również pałacu. Rezydencję odbudowano w latach 1874-76. Pałac obecny wygląd, w stylu neorenesansu włoskiego, zawdzięcza przebudowie z 1907r.
Pałac murowany z cegły, potynkowany, zbudowany na planie prostokąta, trzykondygnacjowy (do 1907r. dwukondygnacjowy), w części środkowej podwyższony o mezzanino, nakryty spłaszczonym czterospadowym łamanym dachem. Elewacja frontowa (północna) 9-osiowa, z centralnym 3-osiowym pozornym ryzalitem, poprzedzonym tarasem wspartym na czterech żeliwnych kolumnach. Elewacja ogrodowa również 9-osiowa, z niewielkim, 1-osiowym pozornym ryzalitem środkowym. Wszystkie elewacje ozdobione boniowaniem, zwieńczone fryzem z dekoracją roślinną (w elewacji ogrodowej usunięty po 1945r.). Okna w ozdobnych obramieniach, na drugiej kondygnacji ujęte pilastrami lub półkolumnami, zamknięte trójkątnymi lub segmentowymi naczółkami. Wnętrza pałacu przebudowane po drugiej wojnie światowej, straciły swój historyczny charakter, jedynie w niektórych pomieszczeniach przetrwała dekoracja sztukatorska sufitów.
Na południe od pałacu znajduje się zaniedbany rozległy (powierzchnia 13,2 ha) park krajobrazowy.
Pałac należy do gminy Rudziniec, obecnie mieści się w nim szkoła podstawowa. Obiekt nie jest zadbany, na elewacja są liczne ślady wilgoci, miejscami odpada tynk. Pałac można obejrzeć z zewnątrz, proponuję również przejść się po dawnym parku, jedna ze ścieżek prowadzi do pięknego drewnianego kościoła.
Zabytki w Rudzińcu
Do rejestru zabytków w Rudzińcu wpisano kościół par. p.w. św. Michała Archanioła, drewniany, XVII w. (nr rej.: 304/50 z 2.05.1950r. oraz 359/60 z 10.03.1960r.) oraz zespół pałacowy, 1840r. (nr rej.: 1347/85 z 30.08.1985r.): pałac i park.
Informacje praktyczne i dojazd:
Do Rudzińca bardzo dobry dojazd komunikacją publiczną zapewniają liczne kursy autobusów PKS z Gliwic oraz pociągi relacji Gliwice – Kędzierzyn-Koźle. Osobom wybierającym się w drogę samochodem proponuję jechać z Gliwic DK 88 do węzła w Kleszczowie, dalej A 4 do następnego węzła w Pławniowicach, następnie DK 40 w kierunku Kędzierzyna-Koźla, za miejscowością Łany skręcamy w lokalną drogę do Rudzińca. W jedną stronę około 29 km. Na miejscu możemy zaparkować samochód przed pałacem.
Damian Dąbrowski,
Marzec 2009 r.
