Powiat kłodzki, gmina Bystrzyca Kłodzka
(nazwa niemiecka: Wölfelsdorf, Kreis Habelschwerdt)
Pierwsza wzmianka o miejscowości: 1341 r.
Właściciele majątku: rodziny von Glaubitz, von Tschischwitz, von Gellhorn, od drugiej połowy XVII w. do 1945 r. rodzina von Althan.
Pałac
Dwór obronny otoczony wałami i fosą powstał w Wilkanowie w II połowie XVI w., przebudowany na barokowy pałac w latach 1681-86 być może według projektu Jacoba Carove. Przekształcony około 1730 r., kiedy to dobudowano miedzy innymi oficyny przy dziedzińcu honorowym i utworzono barokowe ogrody. Zabytek remontowany w 1900 r. przetrwał drugą wojnę światową bez zniszczeń. Następnie oddany w zarząd Państwowego Gospodarstwa Rolnego powoli zmieniał się w ruinę. W 1970 r. budynek został opuszczony, w latach następnych wykonano w nim co prawda nowe stropy, ale wobec niezabezpieczenia dachu degradacja obiektu postępowała. W 1991 r. gmina sprzedała pałac prywatnemu inwestorowi, jednak zmiana właściciela w żaden sposób nie wpłynęła na jego losy. Obecnie z rezydencji Althanów pozostały właściwie tylko mury zewnętrzne, praktycznie nie ma już śladów po iluzjonistycznych malowidłach zdobiących jego sale. Budynek nie jest zabezpieczony przed wejściem, jednak zwiedzanie jego wnętrz grozi wypadkiem.
Pałac murowany z kamienia i cegły, potynkowany, wzniesiony na planie prostokąta, trójkondygnacjowy z mezaninem, nakryty był dachem mansardowym z facjatami. Fasada dziesięcioosiowa, z centralnie umieszczonym głównym wejściem, ozdobionym kamiennym portalem. Portal flankowany pilastrami, wieńczy przerwany przyczółek. Elewacje zachowały ślady podziałów pilastrowych, fragmenty sgraffita oraz kamienne obramowania otworów okiennych. Układ wnętrz trzytraktowy, część pomieszczeń nakrywały sklepienia kolebkowe i krzyżowe z gurtami, w większości zastosowano płaskie stropy. Obecnie zarówno stropy jak i ściany wewnętrzne pałacu są zawalone. Do pałacu przylegają pochodzące z pierwszej połowy XVIII w. oficyny gospodarcze. Budynki murowane z cegły, potynkowane, częściowo parterowe, częściowo trzykondygnacjowe, nakryte dachami mansardowymi. W pobliżu dawnej rezydencji znajduje się pochodzący z 1516 r. kościół parafialny p.w. św. Jerzego, wielokrotnie przebudowywany (1697-1701, 1750, 1821-1823 i 1973 r.).
Zabytki w Wilkanowie
Do rejestru zabytków w Wilkanowie wpisano: kościół parafialny (30.06.1961 r., nr rej.: 446/884), kaplicę grobową rodzin Reinsch i Spittel (25.05.1972 r., nr rej.: 445/2046), plebanię (3.08.1965 r., nr rej.: 444/1342), zespół pałacowy: pałac (30.09.1960 r., nr rej.: 443/766) i park (31.05.1950 r., nr rej.: 440/175), dom ogrodnika, obecnie dom nr 127 (27.12.1993 r., nr rej.: 442/1396/WŁ), oranżerię, obecnie dom 130 (27.12.1993 r., nr rej.: 441/1395/WŁ), szpital, obecnie dom nr 138 (14.10.1993 r., nr rej.: 439/959/WŁ), dom nr 164 (10.09.1984 r., nr rej.: 1023/WŁ).
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Wilkanowa zapewniają autobusy PKS z Bystrzycy Kłodzkiej i Międzygórza. Do Bystrzycy Kłodzkiej z Górnego Śląska można dotrzeć pociągiem z przesiadką we Wrocławiu. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Wrocławia do węzła Prądy, następnie DK 46 do Kłodzka i dalej DK 33 w stronę Międzylesia. Z tej ostatniej trasy za Bystrzycą Kłodzką należy skręcić w lewo. Odległość: w jedną stronę około 200 km. Samochód można zaparkować przy sklepie, bardzo blisko ruin pałacu.
Damian Dąbrowski,
Grudzień 2010 r.
Pozostałości wnętrz:
