Powiat średzki, gmina Miękinia
(nazwa niemiecka Wolfsdorf, Kreis Neumarkt)
Zabytki w Wilkostowie
Do rejestru zabytków nie został wpisany żaden obiekt w Wilkostowie.
W ewidencji zabytków uwzględniono cmentarz ewangelicki na południe od wsi oraz zespół pałacowy: pałac (nr 38), stajnia (obecnie budynek mieszkalno-gospodarczy), obora, stodoła.
Miejscowość wzmiankowano w 1335 roku jako Wollfdorf. Jako właściciele majątku w Wilkostowie w dokumentach wymieniani byli: Franczko von Zomerfeld, Nicolas Schebitz, von Utmann, von Bedau. Od 1761 roku dobra należały do przedstawicieli rodu von Walter. W 1845 roku włości posiadał Anton Wilhelm von Walter. Przed 1857 rokiem odziedziczył je Wilhelm Ludwig von Walter. Pomiędzy 1861 a 1866 rokiem z rąk rodu von Walter dobra przejął Engler. Porucznik Christian Engler pozostał właścicielem dóbr przynajmniej do 1876 roku. W 1886 roku włości należały już do Gustava Englera. Około 1902 roku Egmont von Kramsta (ur.1853r., zm.1906r.) z Brzezinki Średzkiej i Wojnowic nabył od spadkobierców Gustava Englera posiadłość w Wilkostowie. W 1906 roku właścicielką Państwa Stanowego Brzezinka Średzka obejmującego majątek w Wilkostowie została wdowa Pani Emma von Kramsta z domu von Wilcke. W rękach wdowy dobra pozostały przynajmniej do 1937 roku. Z czasem generalnym pełnomocnikiem do spraw majątku został jej zięć von Livonius. W 1937 roku posiadłość w Wilkostowie liczyła 226ha, w tym 152ha pól uprawnych, 17ha łąk, 0,5ha wód, 50ha lasów, 6,5ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków.
W Wilkostowie już połowie XVI wieku znajdowała się siedziba rycerska. Pałac wzmiankowano w opisach miejscowości z lat 1795-1845. Obecna rezydencja powstała jednak dopiero w latach 70. XIX wieku. Ufundował ją ród Engler. Budowla założona na planie prostokąta, podpiwniczona, dwukondygnacyjna z mezzaninem, nakryta dachami dwu- i czterospadowymi. Bryłę pałacu urozmaicają okrągła wieża w narożniku południowo-wschodnim, kwadratowa dobudówka, trójkątny szczyt. Główne wejście poprzedzone schodami, zaakcentowane balkonem. Elewacje bez wyraźnych cech stylowych, ozdobione boniowaniem, gzymsami w tynku, z częścią okien z naczółkami odcinkowymi. Układ wnętrz dwutraktowy. W piwnicach sklepienia kolebkowe, w pozostałych pomieszczeniach płaskie stropy. Na północ od pałacu zabudowania gospodarcze i mieszkalne dawnego folwarku. Do rezydencji przylega park z resztkami starodrzewu. Wart uwagi jest dąb o rozmiarach pomnikowych.
Po 1945 roku folwark z rezydencją znalazły się w gestii Państwowego Gospodarstwa Rolnego Gosławice. W 1970 roku w pałacu prowadzono prace remontowe. Budynek pełnił funkcje mieszkalne. Zakład Rolny Wilkostów funkcjonował do początku lat 90. XX wieku. Następnie majątek należał do Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Obecnie odnowiony pałac jest własnością prywatną. Dziękuję właścicielce za zgodę na wejście na teren wokół zabytku oraz pozwolenie na wykonanie zdjęć i ich publikację.
Wilkostów położony jest około 20 kilometrów na północny-wschód od Środy Śląskiej. Dojazd z miasta powiatowego DK94 w kierunku Wrocławia do miejscowości Błonie i dalej drogą w stronę Brzegu Dolnego. Następnie drogami lokalnymi przez Klękę i Białków. Zespół pałacowo-folwarczny znajduje się na południowym krańcu Wilkostowa.
Dokładna lokalizacja rezydencji:
51.214586768244374, 16.80613064397841
Damian Dąbrowski,
Maj 2022r.
