Powiat jeleniogórski, gmina Mysłakowice
(nazwa niemiecka: Boberstein, Kreis Hirschberg)
Rys historyczny i stan obecny
Początki miejscowości sięgają co najmniej pierwszej połowy XV w. Według teorii niepotwierdzonych badaniami archeologicznymi zamek w Bobrowie został zniszczony w czasie wojen husyckich w 1428 roku. Na przełomie XV i XVI w. wioska wchodziła w skład posiadłości Antona Schoffa z Chojnika (zm. 1508r.). Następnie Bobrów należał do Friedricha Schoff (zm. 1548r.) i jego syna Jonasa. Być może rodzina Schoffów wzniosła w Bobrowie renesansowy dwór, który pełnił funkcję ich rezydencji. W 1566 r. Jonas Schoff sprzedał majątek rodzinie von Zedlitz. Na przełomie XVI i XVII w. w Bobrowie wzmiankowany był Nickel von Zedlitz. W 1662 r. Carl Chrisoph von Zedlitz sprzedał dobra Annie von Nostitz. Kilka lat później, w 1669 r. miejscowość odkupił od niej zakon jezuitów z Jeleniej Góry. Następnie w XVIII w. majątek powrócił w ręce rodziny von Schaffgotsch, a w 1776 r. został kupiony na licytacji przez jeleniogórskiego kupca Daniela von Buchsa. W 1825 r. posiadłość w Bobrowie należała do Karla Sigismunda von Rothkirch. Kolejną właścicielką majątku została w 1836 r. Ernestyna von Köckritz. Według książki adresowej z 1886 r. dobra liczące 319 ha posiadał Georg von Decker. W 1894 r. właścicielami majątku byli Richard i Gustaw von Decker, a następnie Hans Rudolph von Decker (zm. przed 1905 r.). Z książek adresowych z latach 1905-1921 wynika, iż w tym czasie dobra o powierzchni 361,3 ha należały do dziedziców Hansa Rudolpha von Decker. Przed 1930 r. nabyła je hrabina Christiane von Franckenn-Sierstorpff z domu Herring von Franckensdorf. W 1934 r. pałac w Bobrowie został wykupiony przez państwo niemieckie i urządzono w nim ośrodek szkoleniowy SA. W czasie drugiej wojny światowej w latach 1939-1942 rezydencję zmieniono w obóz jeniecki, następnie ulokowano w nim niemieckich przesiedleńców z Bukowiny, a po nich internowanych obywateli Luksemburga. Po 1945 r. w pałacu znajdowała się komendantura wojsk radzieckich. Następnie obiekt przekazano władzom polskim, które urządziły w nim ośrodek polityczny dla uchodźców z Grecji. W kolejnych dekadach w budynku funkcjonował dom poprawczy, ośrodek kolonijny. Z czasem zaniedbany pałac stał się własnością PGR. W latach siedemdziesiątych XX w., pomimo iż budynek był wpisany do rejestru zabytków zdjęto z niego dachówkę, z której wykonany był dach. Działania te w znacznym stopniu przyspieszyły degradację rezydencji. W 1989 r. Inspektorat Obrony Cywilnej z Jeleniej Góry wykorzystywał budynki gospodarcze dawnego folwarku. W 1992 r. zniszczony pałac odkupiło od władz gminnych Polsko-Niemieckie Stowarzyszenie Promocji, Odbudowy i Utrzymania Historycznych Wartości Zabytków, Kultury i Tradycji Śląska. Remont zabytku prowadzony przez tą organizację jest równie długi jak jej nazwa. W związku z pozorowaniem prac remontowych i niezabezpieczeniem pałacu przed dalszymi zniszczeniami w 2011 roku Wojciech Kapałczyński, szef jeleniogórskiej delegatury Urzędu Ochrony Zabytków wystąpił do starostwa powiatowego o wywłaszczenie właścicieli. Jak na razie pałac jest jeszcze własnością prywatną, teren wokół ogrodzony, budynek można zobaczyć tylko z zewnątrz z pewnej odległości. Do pałacu przylegają interesujące zabudowania gospodarcze wzniesione na przełomie XIX i XX w. Ich zewnętrzne kamienne mury ze strzelnicami i krenelażem przypominają średniowieczną twierdzę. W pobliżu pozostałości zdewastowanego parku krajobrazowego.
{gallery}617a{/gallery}
Pałac
Dwór wzniesiony prawdopodobnie w XVI w. Rozbudowany i przekształcony około 1894 roku w stylu neorenesansu północnego, według planów architekta P. Roetgera z Berlina. Budynek murowany z cegły i kamienia, podpiwniczony, trójkondygnacyjny, nakryty wysokim dachem wielospadowym. Pałac o bardzo rozczłonkowanej bryle, z licznymi wieżyczkami, wykuszami, szczytami, dobudówkami, balkonami i tarasami. Dominantą obiektu jest centralnie umieszczona czworoboczna wieża, zwieńczona wysokim hełmem. Wewnątrz prawdopodobnie zachowała się część sklepień kolebkowych i malowideł ściennych.
Zabytki w Bobrowie
Do rejestru zabytków w Bobrowie wpisano pałac (9.11.1976 r., nr rej.: 485/J).
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Wojanowa Bobrowa zapewniają autobusy MZK Jelenia Góra linii nr 11. W samym Wojanowie znajduje się stacja kolejowa na trasie Wrocław – Jelenia Góra. Podróżującym z Górnego Śląska proponuję jechać pociągiem z przesiadką we Wrocławiu. Wybierającym dojazd własnym samochodem polecam jazdę autostradą A4 do węzła Kostomłoty, następnie DK 5 do Bolkowa i DK 3 w stronę Jeleniej Góry. Z tej ostatniej trasy, w Maciejowej, dzielnicy Jeleniej-Góry, należy skręcić w lewo w ul. Dzierżonia prowadzącą do Wojanowa. Bobrów znajduje się na wschód od centrum Wojanowa. Odległość z Gliwic: w jedną stronę około 260 km. Na miejscu samochód można zostawić przed podjazdem do pałacu.
Damian Dąbrowski,
Czerwiec 2011 r.
W przygotowaniu tekstu wykorzystano między innymi materiały posiadane przez Pana Emila Pyzika. Fotografie archiwalne pochodzą z jego zbiorów. Serdecznie dziękujemy Panu Emilowi Pyzikowi za pomoc i udzielenie zgody na publikację zdjęć.