Powiat tarnogórski, gmina Zbrosławice
(nazwa niemiecka: Broslawitz, w latach 1936-1945 Dramatal-West, Kreis Tarnowitz)
Rys historyczny i stan obecny:
Pałac zbudowany około 1756r. w stylu późnobarokowym, prawdopodobnie w miejscu starszej budowli z przełomu XVI/XVII w. W kolejnych wiekach przekształcony, obecnie klasycystyczny, jednak bez wyraźnych cech stylowych. Budynek murowany, z kamienia i cegły, otynkowany, piętrowy, podpiwniczony, na rzucie wydłużonego prostokąta, nakryty dachem mansardowym. Fasada 13-osiowa z centralnym 3-osiowym ryzalitem, elewacje boczne 3-osiowe, elewacja tylna 5 osiowa, z niewielkim ryzalitem. Elewacje podzielone opaską między parterem a pierwszym piętrem. W piwnicach zachowane sklepienia kolebkowe z lunetami, na parterze i I piętrze podłogi drewniane. W budynku dwie klatki schodowe.
Do pałacu od zachodu przylegają dawna powozownia i oficyna. Dawna wozownia (budynek pd) piętrowa, murowana, na parterze sklepienia kolebkowa, ściany wzmocnione szkarpami, dach dwuspadowy, kryty papą; dawna oficyna (budynek pn) zrujnowana, częściowo rozebrana w latach 60-tych XX wieku, murowana z kamienia.
W otoczeniu pałacu fragmenty zdewastowanego parku krajobrazowego, z piękną topolą czarną; o obwodzie około 5 m; przy bramie wjazdowej. W pobliżu podworskie zabudowania gospodarcze, w tym spichlerz z I połowy XIX wieku.
Z informacji uzyskanych od mieszkańców Zbrosławic wynika, że w pałacu przez lata znajdowały się mieszkania komunalne gminy Zbrosławice, obecnie jedna osoba mieszka w budynku dawnej wozowni.
Zabytki w Zbrosławicach
Do rejestru zabytków w Zbrosławicach wpisano zespół kościoła p.w. Wniebowzięcia NMP (nr rej.: 642/66 z 2.05.1966r.): kościół, wieża (dzwonnica), kaplica, cmentarz przykościelny, ogrodzenie murowane; zamek, XVI-XVII w. (nr rej.: 643/66 z 2.05.1966r.).
Informacje praktyczne i dojazd:
Dojazd komunikacją publiczną nie stanowi problemu. Przez Zbrosławice przejeżdżają liczne autobusy KZK GOP, m.in. linii 80 Gliwice – Tarnowskie Góry oraz linii 20 Pyskowice – Bytom. Wybierającym się w drogę samochodem proponuję jazdę z Gliwic DK 78 w kierunku Tarnowskich Gór, następnie skręt w lewo w DK 94, w kierunku Pyskowic, a później w Wieszowej, skręt w prawo w lokalną drogę do Zbrosławic. Z Gliwic w jedną stronę około 20 km. Pałac znajduje się w centrum wioski, przy ul. Oświęcimskiej, niedaleko Urzędu Gminy, przy którym można zostawić samochód.
W Zbrosławicach warto również zobaczyć gotycko-barokowy kościół parafialny p.w. Wniebowzięcia NMP. W pobliżu interesujące pałace w Kamieńcu i Wilkowicach.
Damian Dąbrowski,
marzec 2009 r.
