Powiat ząbkowicki, gmina Bardo
(nazwa niemiecka: Giersdorf, Kreis Frankenstein)
Rys historyczny i stan obecny:
Początki miejscowości sięgają przełomu XIII i XIV wieku, a pierwsza wzmianka na jej temat pochodzi z 1334r. Pod koniec XVI wieku majątek w Opolnicy należał do rodziny von Burghaus ze Stolca. Na przełomie szesnastego i siedemnastego stulecia właścicielem wioski był Jan junior von Behm. W drugiej połowie XVII wieku Opolnica wróciła w ręce rodu von Burghaus. Właścicielem miejscowości był Mikołaj Konrad von Burghaus (ur.1659r., zm.1697r.), a następnie jego syn Mikołaj Józef Sylwiusz (ur.1684r., zm.1736r.) i wnuk Mikołaj Wilhelm (ur.1722r.). W 1729r. zadłużone majątki rodziny von Burghaus - w tym Opolnicę - wykupił hrabia von Churschwand. Po śmierci hrabiego Johanna Heinricha Josepha von Churswanda w 1771r. dobra w spadku otrzymała wdowa po nim Maria Anna Theresia Franciska de Paula Magdalena Stanislawa z domu von Nimptsch (ur.1749r., zm.1830r.). Za sprawą małżeństwa Marii Anny z hrabią Friedrichem Wilhelmem Ludwigiem Heinrichem (ur.1743r., zm.1803r.) posiadłości przeszły w ręce rodziny von Schlabrendorff. W pierwszej połowie XIX wieku właścicielem dóbr w Opolnicy był hrabia Constantin Carl Anton von Schlabrendorff (ur.1782r., zm.1853r.), syn Friedricha Wilhelma i Marii Anny. W 1845r. w miejscowości znajdował się dwór i dwa folwarki. Następnie majątki odziedziczyli synowie Constantina Carla: Constantin Carl Bernhard Anton Johann Nepomuk (ur.1812r., zm.1858r.) i Stanislaus Edmund (ur.1815r., zm.1859r.). Po śmierci obydwu braci wszystkie włości otrzymały w spadku córki Constantina Carla Bernharda. W wyniku porozumienia rodzinnego Opolnica przypadła Annie Marii (ur.1852r., zm.1919r.). Anna Maria von Schlabrendorff została żoną Franza de Paula Severina Wenzla Philippa Benitiusa hrabiego Deym von Spite (ur.1838r., zm.1903r.). W 1886r. majątek w Opolnicy liczył 906ha, w tym 90ha pól uprawnych, 19ha łąk, 7ha pastwisk, 775ha lasów, 15ha parku, dróg i podwórzy gospodarczych. Posiadłość była częścią wolnego mniejszego państwa stanowego Ząbkowice Śląskie-Ziębice (Freien Minderstandesherrschaft Münsterberg-Frankenstein). W 1919r. majątek w Opolnicy odziedziczyły dzieci Franza de Paula i Anny Marii. Przed 1926r. sprzedały go hrabiemu Rzeszy Ferdinandowi von Merveldt, w imieniu którego folwarkiem zarządzał administrator Engelbert Titze. Hrabia Ferdinand von Merveldt był właścicielem dóbr do 1935r. Następnie majątek należał do hrabiego Rzeszy Otto von Schwerina. Po drugiej wojnie światowej posiadłość przejęło państwo polskie. Folwark z dworem należał następnie do Kółka Rolniczego i Wydziału Rolnictwa Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Ziębicach. W latach siedemdziesiątych XX wieku budynek rozebrano. Obecnie teren na którym się znajdował jest własnością prywatną.
Więcej szczęścia miał zameczek myśliwski na Tunelowej Górze. Budynek po 1945r. przekazano siostrom zakonnym, które prowadziły w nim prewentorium przeciwgruźlicze. Z czasem obiekt przejął Wydział Oświaty w Ząbkowicach Śląskich. Po zamknięciu prewentorium w 1958r. rozpoczęto generalny remont budynku, zakończony w 1971r. W wyremontowanym gmachu urządzono Dom Pomocy Społecznej „Zameczek”. Obecnie w zamku myśliwskim w dalszym ciągu funkcjonuje dom pomocy społecznej. W związku z tym zwiedzanie budynku nie jest możliwe.
Dwór i zamek myśliwski
Dwór w Opolnicy znajdował się w lewobrzeżnej części miejscowości. Renesansowa rezydencja rodziny von Burghaus pochodziła z XVI wieku. Dwór przebudowano w XIX wieku. Budynek został uszkodzony w 1945r. Zameczek myśliwski został wzniesiony w połowie XIX w. na tzw. Tunelowej Górze, na terenie majątku Brandvorwerk, na prawym brzegu Nysy Kłodzkiej. Obiekt przebudowano w 1884r. Obecnie zameczek myśliwski jest częścią domu pomocy społecznej. Teren wokół ogrodzony, budynek można zobaczyć z zewnątrz z większej odległości. Park otaczający budynek w znacznym stopniu utrudnia wykonanie fotografii zabytku.
Zabytki w Opolnicy
Do rejestru zabytków w Opolnicy wpisano zespół zameczku myśliwskiego (30.12.1991r., nr rej.: 1361/WŁ): zameczek, dwie oficyny.
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Opolnicy nie jest możliwy. W sąsiadującym z Opolnicą Bardzie znajduje się jednak stacja kolejowa, dzięki której do miejscowości można dotrzeć pociągiem z Kłodzka i Wrocławia. Ze względu na możliwość znalezienia przesiadki polecam dojazd przez Wrocław. Do stolicy Dolnego Śląska można dojechać między innymi pociągiem z Gliwic, Opola i Poznania. Do zameczku myśliwskiego w Opolnicy należy skierować się ze stacji kolejowej w Bardzie w lewo i iść wzdłuż drogi krajowej nr 8 w stronę Kłodzka. Zabytek położony jest na prawo od tej trasy. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Wrocławia do węzła Prądy, następnie DK46 w stronę Kłodzka. Z trasy tej najlepiej zjechać do Paczkowa i kontynuować jazdę DK382 prowadzącą do Kamieńca Ząbkowickiego. Z Kamieńca do Barda prowadzi lokalna droga przez Suszkę i Przyłęk. W Bardzie należy skręcić w lewo w DK8 w stronę Kłodzka. Odległość: z Gliwic w jedną stronę nieco ponad 180km. Na miejscu nie ma dobrego parkingu, samochód trzeba zostawić na poboczu jednej z bocznych uliczek odchodzących od DK8. Kiedyś obydwie części Opolnicy łączył most. Obecnie by dojechać do części miejscowości, w której znajdował się zniszczony dwór trzeba na drugi brzeg Nysy Kłodzkiej przejechać po moście w Bardzie, a następnie opuścić miasto ulicą Noworudzką.
Damian Dąbrowski,
Styczeń 2013 r.
