Powiat kluczborski, gmina Byczyna
(nazwa niemiecka: Goslau, Kreis Kreuzburg O.S.)
Rys historyczny i stan obecny:
Miejscowość po raz pierwszy pojawia się w źródłach z około 1300 r. W 1385 r. wzmiankowany był rycerz Bartusch von Gocklau z Gosławia koło Byczyny, związany z dworem księcia Ludwika I brzeskiego. Następnie od początku XVI w. losy wioski związały się ze znanym rodem von Frankenberg. Pierwszym właścicielem z tej rodziny był Jan (ur. 1512 r.), syn Jana założyciela domu Proślice. Po nim majątki Proślice, Gosław, Ciecierzyn i Nasale odziedziczył syn Mikołaj (1544-1632). Synowie Mikołaja: Baltazar, Henryk, Konrad, Mikołaj junior i Jan Jerzy podzielili rodzinne posiadłości. Właścicielem części Gosławia i Rożnowa został Mikołaj junior, założyciel Domu Gosław rodu Frankenberg. Po jego śmierci w 1664 r., majątki odziedziczyli dwaj synowie, Konrad Kasper i Mikołaj (zm. 1699 r.). Dom ten na Śląsku wymarł pod koniec XVIII w., a jego boczna linia w Niderlandach istniała jeszcze w XIX w. Właścicielem drugiej części Gosławia był Konrad von Frankenberg-Proschlitz (1580-1668), brat Mikołaja jun. Gosław należał następnie do jego młodszego syna, Jana Krzysztofa (1660-1736), który przekazał go synowi Konradowi (1696-1733). Syn Konrada Ernest Zygmunt (zm. 1751) był ostatnim przedstawicielem tej linii rodu. Następnie Gosław przeszedł w ręce rodu von Garnier i w 1794 r. został częścią majoratu turawskiego. Do rodziny von Garnier majątek należał do 1945 r.
Budynek zwany nowym dworem wzniesiono w XIX w., w stylu klasycystycznym. Murowany z kamienia i cegły, potynkowany, wzniesiony na planie prostokąta, podpiwniczony, parterowy, z zagospodarowanym poddaszem, nakryty dachem naczółkowym z powiekami. Fasada siedmioosiowa z centralnym trzyosiowym ryzalitem zamkniętym trójkątnym przyczółkiem, poprzedzona tarasem. Elewacja ogrodowa powtarza układ frontowej. Elewacje dworu w znacznym stopniu uproszczone, zachowane ozdobne festony, ryzality z podziałem za pomocą pilastrów, część otworów okiennych w prostokątnych obramieniach.
Informacje praktyczne i dojazd:
Do Gosławia dojeżdżają tylko dwa PKS-y z Kluczborka dlatego dojazd komunikacją publiczną do tej miejscowości jest praktycznie nierealny. Do Kluczborka można bez problemu dotrzeć pociągiem z Katowic lub Tarnowskich Gór. Do pociągu można zabrać rower i ostatnie 15 km z Kluczborka do Gosławia pokonać w ten sposób. Podróżującym samochodem polecam następujący dojazd z Gliwic: najpierw DK 78 do Tarnowskich Gór, następnie do Kluczborka DK 11 w kierunku Poznania. Z Kluczborka najlepiej wyjechać lokalną drogę prowadzącą przez Kujakowice Górne, Maciejów i Pszczonki do Gosławia. Odległość: w jedną stronę około 115 km. Na miejscu samochód trzeba zostawić w bocznej ulicy prowadzącej do dawnego folwarku.
Damian Dąbrowski
Maj 2010 r.
